تفسير نور:
سوره فلق آيه 1
متن آيه :
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
ترجمه :
بگو : پناه مي‌برم به خداوندگار سپيده‌دم .
توضيحات :
« أَعُوذُ » : پناه مي‌برم . متوسّل مي‌گردم . « الْفَلَقِ » : سپيده دم . صبح . از آنجا كه به هنگام دميدن سپيده صبح ، پرده سياه شب مي‌شكافد ، اين واژه به معني طلوع صبح به كار رفته است . بعضي آن را به معني خلق ، يعني همه آفريدگان جهان دانسته‌اند . چرا كه با آفرينش هستي پرده عدم شكافته شده است و نور وجود آشكار گرديده است ، و هر روز و هر ساعت هم با آفرينش و پيدايش هر موجودي پرده نيستي شكافته مي‌شود و سيماي هستي سر به در مي‌آورد .
سوره فلق آيه 2
متن آيه :
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ
ترجمه :
از شر هر آنچه خداوند آفريده است .
توضيحات :
« شَرِّ » : بلا و بدي . « شَرِّ مَا . . . » : در اضافه ( شَرِّ ) به ( مَا ) اين نكته است كه پروردگار با اين بيان به انسان فهمانده است كه هر شرّي از هر مخلوقي صادر و ناشي شود ، منتسب و مرتبط به خود آن مخلوق است . شرّ محض هم وجود ندارد و بلكه شُرور نسبي است . آنچه نسبت به تو شرّ است ، نسبت به آفريده ديگري خير است . مثلاً اگر گرگي گوسفند تو را بخورد ، اين كار نسبت به تو و گوسفند شرّ است و نسبت به گرگ خير . تفنگ يك حربه دفاعي است ؛ نشانه رفتن آن به سوي دشمن خونخواره خير ، و به سوي دوست يا آدم بيگناهي شرّ است . و . . . خلاصه خدا هر چيزي را براي كاري و مصلحتي آفريده است و اغلب حكمت و فلسفه آنها از ديد ما پنهان است .
سوره فلق آيه 3
متن آيه :
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
ترجمه :
و از شرّ شب بدان گاه كه كاملاً فرا مي‌رسد ( و جهان را به زير تاريكي خود مي‌گيرد ) .
توضيحات :
« غَاسِقٍ » : شب تاريك ( نگا : روح‌البيان ) . « وَقَبَ » : فرا رسيد و فرا پوشيد .
سوره فلق آيه 4
متن آيه :
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ
ترجمه :
و از شرّ كساني كه در گره‌ها مي‌دمند ( و با نيرنگ‌سازي و حقه‌بازيِ خود ، اراده‌ها ، ايمانها ، عقيده‌ها ، محبّتها ، و پيوندها را سست مي‌نمايند و فساد و تباهي مي‌كنند ) .
توضيحات :
« النَّفَّاثَاتِ » : جمع نَفَّاثَة ، دمندگان . مراد سخن‌چينان فساد پيشه است ( نگا : جزء عمّ طبّاره ، جزء عمّ شيخ محمّد عبده ) . صيغه مبالغه است و براي مذكّر و مؤنّث به كار مي‌رود . دميدن در گره ، كنايه از افسون و جادو است ( نگا : تفهيم القرآن ) . افسونگران رشته‌ها را گره مي‌زدند و همراه با مقداري آب دهان به گره‌ها فوت مي‌كردند و بدانها مي‌دميدند ، و سپس گره‌ها را باز مي‌كردند ، تا به عامّه مردم نشان دهند كه گره پيوند زناشوئي فلان مرد و فلان زن را باز و آنان را از هم جدا ساخته‌اند . نمّامان و سخن‌چينان هم خويشتن را در لباس دلسوزان و دوستداران در پيش اينان و آنان نشان مي‌دهند و بدين وسيله پيوندها را سست و گسسته مي‌كنند . لذا كار افسونگران و سخن‌چينان به هم شبيه است . « الْعُقَدِ » : جمع عُقْدَة ، گره‌ها . مراد پيوندها و رابطه‌هاي انسانها است ؛ از قبيل پيوند زناشوئي ، رابطه دوستي ، ارتباط مكتبي .
سوره فلق آيه 5
متن آيه :
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
ترجمه :
و از شرّ حسود بدان گاه كه حسد مي‌ورزد .
توضيحات :
« حَاسِدٍ » : حسود . بدخواه . كسي كه زوال نعمت ديگران را مي‌خواهد ( نگا : بقره / 109 ، نساء / 54 ، فتح / 15 ) . يادآوري : در آيه دوم اين سوره ، خداوند به طور عام دستور مي‌فرمايد كه انسان از شرّ و بلا و اذيّت و آزار همه آفريده‌هاي شَرور ، خويشتن را در پناه خدا دارد ، سپس در آيات سوم و چهارم و پنجم به طور خاصّ اشاره به سه منبع عمده شرّها مي‌فرمايد كه عبارتند از : شب تاريك ، و سخن‌چينانِ توطئه‌گر ، و حسودان بدخواه .
بازگشت به لیست سوره‌ها