تفسير نور:
سوره غاشية آيه 1
متن آيه :
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ
ترجمه :
آيا خبر حادثه فراگير ( روز قيامت كه مردمان بي‌دين و گناهكار را در بر مي‌گيرد ) به تو رسيده است ؟
توضيحات :
« هَلْ أَتَاكَ ؟ » : استفهام ، براي نشان دادن عظمت شدائد و اهوال روز قيامت است . « الْغَاشِيَةِ » : فراگيرنده . مراد روز قيامت است كه مردمان كافر و فاجر و فاسق را زير مصائب و شدائد خود مي‌گيرد .
سوره غاشية آيه 2
متن آيه :
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ
ترجمه :
مردماني ، در آن روز خوار و زبون خواهند بود .
توضيحات :
« وُجُوهٌ » : چهره‌ها . مراد خود اشخاص و افراد است . « خَاشِعَةٌ » : خوار و زبون . فرو شكسته و درهم شكسته . خضوع ايشان ، سرافكندگي آميخته با شرمندگي و نگراني است .
سوره غاشية آيه 3
متن آيه :
عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ
ترجمه :
دائماً خواهند كوشيد و رنج خواهند كشيد .
توضيحات :
« عَامِلَةٌ » : كوشا و پويا . مراد اين است كه هميشه اين پا و آن پا مي‌كنند و برمي‌جهند و مي‌افتند ، و آسايش و آرامش از آنان سلب‌مي‌گردد ، و هر دم گرفتار عذابي مي‌شوند ( نگا : غافر / 71 و 72 ، قمر / 47 و 48 ، رحمن / 44 ) . « نَاصِبَةٌ » : در رنج . دچار زحمت و مشقّت . خسته و مانده .
سوره غاشية آيه 4
متن آيه :
تَصْلَى نَاراً حَامِيَةً
ترجمه :
به آتش بس سوزان و گدازان دوزخ در خواهند آمد و خواهند سوخت .
توضيحات :
« تَصْلي » : به‌آتش داخل مي‌شوند و بدان مي‌سوزند ( نگا : انشقاق 12 ، اعلي / 12 ) . « حَامِيَةً » : بي‌نهايت گرم و سوزان ( نگا : قاسمي ) .
سوره غاشية آيه 5
متن آيه :
تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ
ترجمه :
از چشمه بسيار داغ و گرمي نوشانده خواهند شد .
توضيحات :
« عَيْنٍ » : چشمه . « ءَانِيَةٍ » : بسيار داغ و گرم .
سوره غاشية آيه 6
متن آيه :
لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ
ترجمه :
آنان خوراكي جز ضريع نخواهند داشت .
توضيحات :
« ضَرِيعٍ » : گياه‌خارداري كه شبرق ناميده مي‌شود . خشكيده آن را ضَريع مي‌گويند . گويا ناگوارترين و تهوّع‌آورترين گياه است و هيچ حيواني آن را نمي‌چرد ، جز شتر كه تا تَر است آن را مي‌خورد و چون خشكيد از آن كناره‌گيري مي‌كند . اگر در جاهائي طعام دوزخيان منحصر به زقّوم ( نگا : صافّات / 62 ، دخان / 43 ، واقعه / 52 ) و در موردي محدود به غِسْلين ( نگا : حاقّه / 36 ) شده است ، بدان خاطر است كه دوزخيان مختلفند و عذاب هم داراي انواع و اقسام است ، و هر يك از آنها براي گروهي از ايشان است . يا اين كه اين الفاظ ، تعبيرها و تمثيلهائي از غذاي دوزخيان است .
سوره غاشية آيه 7
متن آيه :
لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ
ترجمه :
نه فربه خواهد كرد و نه از گرسنگي خواهد رهاند .
توضيحات :
« لا يُسْمِنُ » : چاق و فربه نمي‌سازد . « لا يُغْني » : بي‌نياز نمي‌گرداند . « جُوعٍ » : گرسنگي .
سوره غاشية آيه 8
متن آيه :
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ
ترجمه :
مردماني در آن روز شادان و شاداب و داراي نعمت و لذّت خواهند بود .
توضيحات :
« نَاعِمَةٌ » : شادان و شاداب . در خوشي و رفاه . داراي نعمت و لذّت .
سوره غاشية آيه 9
متن آيه :
لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ
ترجمه :
از كوشش خود خوشنود و به سبب تلاش خويش راضي خواهند بود .
توضيحات :
« لِسَعْيِهَا » : حرف لام به معني ( ب ) و براي تعليل است ( نگا : المصحف الميسّر ) . يا اين كه براي تعليل نمي‌باشد ( نگا : روح‌المعاني ) . يعني به خاطر سعي خود ، يا از سعي خود .
سوره غاشية آيه 10
متن آيه :
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ
ترجمه :
در بهشت برين و عاليقدر بسر خواهند برد .
توضيحات :
« عَالِيَةٍ » : عاليقدر و ارزشمند . برين . بالا و والا .
سوره غاشية آيه 11
متن آيه :
لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً
ترجمه :
در آنجا سخن ياوه‌اي نخواهند شنيد .
توضيحات :
« لا تَسْمَعُ » : نمي‌شنوند . نمي‌شنوي . اين فعل مي‌تواند متعلّق به ( وُجُوهٌ ) باشد ، و يا به مخاطبي برگردد كه شايستگي چنين مكاني را براي خود فراهم مي‌سازد . « لاغِيَةً » : ياوه . سخنان پوچ و بيهوده . مصدري است همچون لَغْو ( نگا : واقعه / 25 ) .
سوره غاشية آيه 12
متن آيه :
فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ
ترجمه :
در آنجا چشمه‌هاي رواني است .
توضيحات :
« عَيْنٌ » : چشمه . چشمه‌ها . اين واژه مي‌تواند مفرد يا اسم جنس باشد ( نگا : نمونه ) . يا اين كه تنوين آن براي تكثير است ( نگا : روح‌البيان ) . چرا كه در قرآن آمده است : إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ ( ذاريات / 15 ) .
سوره غاشية آيه 13
متن آيه :
فِيهَا سُرُرٌ مَّرْفُوعَةٌ
ترجمه :
در آنجا تختهاي بلند و عالي است .
توضيحات :
« سُرُرٌ » : جمع سَرير ، تختهائي كه بر آنها مي‌نشينند يا مي‌خوابند . « مَرْفُوعَةٌ » : بلند و بركشيده . عالي و گرانبها .
سوره غاشية آيه 14
متن آيه :
وَأَكْوَابٌ مَّوْضُوعَةٌ
ترجمه :
و ساغرهائي كه ( در كنار چنين چشمه‌هائي و در حضور بهشتيان ) گذارده شده‌اند .
توضيحات :
« أَكْوَابٌ » : جمع كُوب ، قَدَحهاو ساغرها ( نگا : زخرف / 71 ، واقعه / 18 ، انسان / 15 ) . « مَوْضُوعَةٌ » : نهاده شده . گذارده شده .
سوره غاشية آيه 15
متن آيه :
وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ
ترجمه :
و بالشها و پشتيهائي كه به رديف چيده شده‌اند .
توضيحات :
« نَمَارِقُ » : جمع نَمْرُقَة ، بالشها . پشتيها . « مَصْفُوفَةٌ » : رديف شده . به رسته نهاده . به صف چيده شده .
سوره غاشية آيه 16
متن آيه :
وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ
ترجمه :
و فرشهاي فاخر و گرانبهائي كه گسترده و پهن گشته‌اند .
توضيحات :
« زَرَابِيُّ » : جمع زَرْبِيَّة ، فرشهاي عالي خوابدار كه هم نرم و راحت ، و هم گرانبها و قيمتي هستند . « مَبْثُوثَةٌ » : گسترده و پهن شده . اينجا و آنجا باز و پراكنده شده ، كه نشانه رفاهيّت و فراخي نعمت و ثروت است .
سوره غاشية آيه 17
متن آيه :
أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ
ترجمه :
آيا به شتران نمي‌نگرند كه چگونه آفريده شده‌اند ؟ !
توضيحات :
« أَفَلا يَنظُرُونَ ؟ » : آيا نمي‌نگرند ؟ آيا دقّت نمي‌كنند و نمي‌انديشند ؟ « الإِبِلِ » : شتران . از لفظ خود داراي مفرد نيست . آفرينش شتر داراي اسرار شگفت‌انگيز است .
سوره غاشية آيه 18
متن آيه :
وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ
ترجمه :
و به آسمان نگاه نمي‌كنند كه چگونه برافراشته شده است ؟ !
توضيحات :
« رُفِعَتْ » : برافراشته شده است .
سوره غاشية آيه 19
متن آيه :
وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ
ترجمه :
و به كوهها نمي‌نگرند كه چگونه نصب و پابرجاي شده‌اند ؟ !
توضيحات :
« نُصِبَتْ » : نصب شده است . پا برجاي گشته است . ثابت و استوار شده است .
سوره غاشية آيه 20
متن آيه :
وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ
ترجمه :
و به زمين نمي‌نگرند كه چگونه پهن و گسترانيده شده است ؟ !
توضيحات :
« سُطِحَتْ » : مسطّح شده است . پهن گشته است .
سوره غاشية آيه 21
متن آيه :
فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ
ترجمه :
تو پند و اندرز بده و ( مردمان را به وظائفشان ) يادآوري كن . چرا كه تو تنها پند دهنده و يادآوري كننده‌اي و بس .
توضيحات :
« ذَكِّرْ » : پند بده . يادآوري كن . « مُذَكِّرٌ » : پند دهنده . يادآوري كننده .
سوره غاشية آيه 22
متن آيه :
لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ
ترجمه :
تو بر آنان چيره و مسلّط نيستي ( تا ايشان را به ايمان واداري ) .
توضيحات :
« مُصَيْطِرٍ » : مسلّط . چيره ( نگا : بقره / 256 ، يونس / 99 ، ق / 45 ) . اين واژه را با ( س ) و ( ص ) خوانده‌اند . تبديل سين به صاد به علّت مناسبت با ( ط ) است .
سوره غاشية آيه 23
متن آيه :
إِلَّا مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ
ترجمه :
امّا كسي كه ( از حق و حقيقت روي بگرداند و به آئين الهي ) پشت كند و كفر ورزد .
توضيحات :
« إِلاّ » : ليكن . امّا . استثناء منقطع است ( نگا : نساء / 80 ، انعام / 107 ، شوري / 48 ) . برخي استثناء را متّصل مي‌دانند و مستثني‌منه را مفعول محذوف فعل ( فَذَكِّرْ ) مي‌شمارند . در اين صورت معني چنين است : اي پيغمبر ! همه‌كس را اندرز بده ، مگر آنان كه مي‌روند و روي مي‌گردانند و به ايمان و قرآن پشت مي‌كنند ( نگا : زخرف / 83 ) .
سوره غاشية آيه 24
متن آيه :
فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ
ترجمه :
خداوند بزرگترين عذاب را بدو مي‌رساند ( كه عذاب اخروي است ) .
توضيحات :
« الْعَذَابَ الأكْبَرَ » : بزرگترين عذاب . مراد عذاب آخرت است كه در مقابل آن عذاب دنيا است كه كمترين عذاب ناميده مي‌شود ( نگا : سجده / 21 ) .
سوره غاشية آيه 25
متن آيه :
إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ
ترجمه :
مسلّماً بازگشت آنان ( پس از مرگ و رستاخيز ) به سوي ما خواهد بود .
توضيحات :
« إِيَاب » : بازگشتن . برگشتن . رجوع .
سوره غاشية آيه 26
متن آيه :
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ
ترجمه :
آن گاه حساب ( و كتاب و سروكار ) ايشان با ما خواهد بود .
توضيحات :
« ثُمَّ » : پس از آن . « عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ » : حساب ايشان با ما است و ما خودمان مي‌دانيم كه با آنان چه كار مي‌كنيم .
بازگشت به لیست سوره‌ها