تفسير نور:
سوره غاشية آيه 1
‏متن آيه : ‏
‏ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آيا خبر حادثه فراگير ( روز قيامت كه مردمان بي‌دين و گناهكار را در بر مي‌گيرد ) به تو رسيده است‌ ؟‏

‏توضيحات : ‏
‏« هَلْ أَتَاكَ‌ ؟ » : استفهام ، براي نشان دادن عظمت شدائد و اهوال روز قيامت است . « الْغَاشِيَةِ » : فراگيرنده . مراد روز قيامت است كه مردمان كافر و فاجر و فاسق را زير مصائب و شدائد خود مي‌گيرد .‏

سوره غاشية آيه 2
‏متن آيه : ‏
‏ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مردماني ، در آن روز خوار و زبون خواهند بود .‏

‏توضيحات : ‏
‏« وُجُوهٌ » : چهره‌ها . مراد خود اشخاص و افراد است . « خَاشِعَةٌ » : خوار و زبون . فرو شكسته و درهم شكسته . خضوع ايشان ، سرافكندگي آميخته با شرمندگي و نگراني است .‏

سوره غاشية آيه 3
‏متن آيه : ‏
‏ عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏دائماً خواهند كوشيد و رنج خواهند كشيد .‏

‏توضيحات : ‏
‏« عَامِلَةٌ » : كوشا و پويا . مراد اين است كه هميشه اين پا و آن پا مي‌كنند و برمي‌جهند و مي‌افتند ، و آسايش و آرامش از آنان سلب‌مي‌گردد ، و هر دم گرفتار عذابي مي‌شوند ( نگا : غافر / 71 و 72 ، قمر / 47 و 48 ، رحمن‌ / 44 ) . « نَاصِبَةٌ » : در رنج . دچار زحمت و مشقّت . خسته و مانده .‏

سوره غاشية آيه 4
‏متن آيه : ‏
‏ تَصْلَى نَاراً حَامِيَةً ‏

‏ترجمه : ‏
‏به آتش بس سوزان و گدازان دوزخ در خواهند آمد و خواهند سوخت .‏

‏توضيحات : ‏
‏« تَصْلي‌ » : به‌آتش داخل مي‌شوند و بدان مي‌سوزند ( نگا : انشقاق 12 ، اعلي‌ / 12 ) . « حَامِيَةً » : بي‌نهايت گرم و سوزان ( نگا : قاسمي ) .‏

سوره غاشية آيه 5
‏متن آيه : ‏
‏ تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏از چشمه بسيار داغ و گرمي نوشانده خواهند شد .‏

‏توضيحات : ‏
‏« عَيْنٍ » : چشمه . « ءَانِيَةٍ » : بسيار داغ و گرم .‏

سوره غاشية آيه 6
‏متن آيه : ‏
‏ لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آنان خوراكي جز ضريع نخواهند داشت .‏

‏توضيحات : ‏
‏« ضَرِيعٍ » : گياه‌خارداري كه شبرق ناميده مي‌شود . خشكيده آن را ضَريع مي‌گويند . گويا ناگوارترين و تهوّع‌آورترين گياه است و هيچ حيواني آن را نمي‌چرد ، جز شتر كه تا تَر است آن را مي‌خورد و چون خشكيد از آن كناره‌گيري مي‌كند . اگر در جاهائي طعام دوزخيان منحصر به زقّوم ( نگا : صافّات‌ / 62 ، دخان‌ / 43 ، واقعه‌ / 52 ) و در موردي محدود به غِسْلين ( نگا : حاقّه‌ / 36 ) شده است ، بدان خاطر است كه دوزخيان مختلفند و عذاب هم داراي انواع و اقسام است ، و هر يك از آنها براي گروهي از ايشان است . يا اين كه اين الفاظ ، تعبيرها و تمثيلهائي از غذاي دوزخيان است .‏

سوره غاشية آيه 7
‏متن آيه : ‏
‏ لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏نه فربه خواهد كرد و نه از گرسنگي خواهد رهاند .‏

‏توضيحات : ‏
‏« لا يُسْمِنُ » : چاق و فربه نمي‌سازد . « لا يُغْني‌ » : بي‌نياز نمي‌گرداند . « جُوعٍ » : گرسنگي .‏

سوره غاشية آيه 8
‏متن آيه : ‏
‏ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مردماني در آن روز شادان و شاداب و داراي نعمت و لذّت خواهند بود .‏

‏توضيحات : ‏
‏« نَاعِمَةٌ » : شادان و شاداب . در خوشي و رفاه . داراي نعمت و لذّت .‏

سوره غاشية آيه 9
‏متن آيه : ‏
‏ لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏از كوشش خود خوشنود و به سبب تلاش خويش راضي خواهند بود .‏

‏توضيحات : ‏
‏« لِسَعْيِهَا » : حرف لام به معني ( ب ) و براي تعليل است ( نگا : المصحف الميسّر ) . يا اين كه براي تعليل نمي‌باشد ( نگا : روح‌المعاني ) . يعني به خاطر سعي خود ، يا از سعي خود .‏

سوره غاشية آيه 10
‏متن آيه : ‏
‏ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در بهشت برين و عاليقدر بسر خواهند برد .‏

‏توضيحات : ‏
‏« عَالِيَةٍ » : عاليقدر و ارزشمند . برين . بالا و والا .‏

سوره غاشية آيه 11
‏متن آيه : ‏
‏ لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آنجا سخن ياوه‌اي نخواهند شنيد .‏

‏توضيحات : ‏
‏« لا تَسْمَعُ » : نمي‌شنوند . نمي‌شنوي . اين فعل مي‌تواند متعلّق به ( وُجُوهٌ ) باشد ، و يا به مخاطبي برگردد كه شايستگي چنين مكاني را براي خود فراهم مي‌سازد . « لاغِيَةً » : ياوه . سخنان پوچ و بيهوده . مصدري است همچون لَغْو ( نگا : واقعه‌ / 25 ) .‏

سوره غاشية آيه 12
‏متن آيه : ‏
‏ فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آنجا چشمه‌هاي رواني است .‏

‏توضيحات : ‏
‏« عَيْنٌ » : چشمه . چشمه‌ها . اين واژه مي‌تواند مفرد يا اسم جنس باشد ( نگا : نمونه ) . يا اين كه تنوين آن براي تكثير است ( نگا : روح‌البيان ) . چرا كه در قرآن آمده است : إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ ( ذاريات‌ / 15 ) .‏

سوره غاشية آيه 13
‏متن آيه : ‏
‏ فِيهَا سُرُرٌ مَّرْفُوعَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آنجا تختهاي بلند و عالي است .‏

‏توضيحات : ‏
‏« سُرُرٌ » : جمع سَرير ، تختهائي كه بر آنها مي‌نشينند يا مي‌خوابند . « مَرْفُوعَةٌ » : بلند و بركشيده . عالي و گرانبها .‏

سوره غاشية آيه 14
‏متن آيه : ‏
‏ وَأَكْوَابٌ مَّوْضُوعَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و ساغرهائي كه ( در كنار چنين چشمه‌هائي و در حضور بهشتيان ) گذارده شده‌اند .‏

‏توضيحات : ‏
‏« أَكْوَابٌ » : جمع كُوب ، قَدَحهاو ساغرها ( نگا : زخرف‌ / 71 ، واقعه‌ / 18 ، انسان‌ / 15 ) . « مَوْضُوعَةٌ » : نهاده شده . گذارده شده .‏

سوره غاشية آيه 15
‏متن آيه : ‏
‏ وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و بالشها و پشتيهائي كه به رديف چيده شده‌اند .‏

‏توضيحات : ‏
‏« نَمَارِقُ » : جمع نَمْرُقَة ، بالشها . پشتيها . « مَصْفُوفَةٌ » : رديف شده . به رسته نهاده . به صف چيده شده .‏

سوره غاشية آيه 16
‏متن آيه : ‏
‏ وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و فرشهاي فاخر و گرانبهائي كه گسترده و پهن گشته‌اند .‏

‏توضيحات : ‏
‏« زَرَابِيُّ » : جمع زَرْبِيَّة ، فرشهاي عالي خوابدار كه هم نرم و راحت ، و هم گرانبها و قيمتي هستند . « مَبْثُوثَةٌ » : گسترده و پهن شده . اينجا و آنجا باز و پراكنده شده ، كه نشانه رفاهيّت و فراخي نعمت و ثروت است .‏

سوره غاشية آيه 17
‏متن آيه : ‏
‏ أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آيا به شتران نمي‌نگرند كه چگونه آفريده شده‌اند ؟ !‏

‏توضيحات : ‏
‏« أَفَلا يَنظُرُونَ ؟ » : آيا نمي‌نگرند ؟ آيا دقّت نمي‌كنند و نمي‌انديشند ؟ « الإِبِلِ » : شتران . از لفظ خود داراي مفرد نيست . آفرينش شتر داراي اسرار شگفت‌انگيز است .‏

سوره غاشية آيه 18
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و به آسمان نگاه نمي‌كنند كه چگونه برافراشته شده است‌ ؟ !‏

‏توضيحات : ‏
‏« رُفِعَتْ » : برافراشته شده است .‏

سوره غاشية آيه 19
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و به كوهها نمي‌نگرند كه چگونه نصب و پابرجاي شده‌اند ؟ !‏

‏توضيحات : ‏
‏« نُصِبَتْ » : نصب شده است . پا برجاي گشته است . ثابت و استوار شده است .‏

سوره غاشية آيه 20
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و به زمين نمي‌نگرند كه چگونه پهن و گسترانيده شده است‌ ؟ !‏

‏توضيحات : ‏
‏« سُطِحَتْ » : مسطّح شده است . پهن گشته است .‏

سوره غاشية آيه 21
‏متن آيه : ‏
‏ فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو پند و اندرز بده و ( مردمان را به وظائفشان ) يادآوري كن . چرا كه تو تنها پند دهنده و يادآوري كننده‌اي و بس .‏

‏توضيحات : ‏
‏« ذَكِّرْ » : پند بده . يادآوري كن . « مُذَكِّرٌ » : پند دهنده . يادآوري كننده .‏

سوره غاشية آيه 22
‏متن آيه : ‏
‏ لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو بر آنان چيره و مسلّط نيستي ( تا ايشان را به ايمان واداري ) .‏

‏توضيحات : ‏
‏« مُصَيْطِرٍ » : مسلّط . چيره ( نگا : بقره‌ / 256 ، يونس‌ / 99 ، ق / 45 ) . اين واژه را با ( س ) و ( ص ) خوانده‌اند . تبديل سين به صاد به علّت مناسبت با ( ط ) است .‏

سوره غاشية آيه 23
‏متن آيه : ‏
‏ إِلَّا مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏امّا كسي كه ( از حق و حقيقت روي بگرداند و به آئين الهي ) پشت كند و كفر ورزد .‏

‏توضيحات : ‏
‏« إِلاّ » : ليكن . امّا . استثناء منقطع است ( نگا : نساء / 80 ، انعام‌ / 107 ، شوري‌ / 48 ) . برخي استثناء را متّصل مي‌دانند و مستثني‌منه را مفعول محذوف فعل ( فَذَكِّرْ ) مي‌شمارند . در اين صورت معني چنين است : اي پيغمبر ! همه‌كس را اندرز بده ، مگر آنان كه مي‌روند و روي مي‌گردانند و به ايمان و قرآن پشت مي‌كنند ( نگا : زخرف‌ / 83 ) .‏

سوره غاشية آيه 24
‏متن آيه : ‏
‏ فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏خداوند بزرگترين عذاب را بدو مي‌رساند ( كه عذاب اخروي است ) .‏

‏توضيحات : ‏
‏« الْعَذَابَ الأكْبَرَ » : بزرگترين عذاب . مراد عذاب آخرت است كه در مقابل آن عذاب دنيا است كه كمترين عذاب ناميده مي‌شود ( نگا : سجده‌ / 21 ) .‏

سوره غاشية آيه 25
‏متن آيه : ‏
‏ إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسلّماً بازگشت آنان ( پس از مرگ و رستاخيز ) به سوي ما خواهد بود .‏

‏توضيحات : ‏
‏« إِيَاب‌ » : بازگشتن . برگشتن . رجوع .‏

سوره غاشية آيه 26
‏متن آيه : ‏
‏ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن گاه حساب ( و كتاب و سروكار ) ايشان با ما خواهد بود .‏

‏توضيحات : ‏
‏« ثُمَّ » : پس از آن . « عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ » : حساب ايشان با ما است و ما خودمان مي‌دانيم كه با آنان چه كار مي‌كنيم .‏
بازگشت به لیست سوره‌ها