تفسير نور:
سوره تكوير آيه 1
متن آيه :
إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
ترجمه :
هنگامي كه خورشيد درهم پيچيده مي‌شود ( و نظام جهان درهم مي‌ريزد ) .
توضيحات :
« كُوِّرَتْ » : درهم پيچيده شد . در هم نورديده گرديد ( نگا : زمر / 5 ) . مراد از ميان رفتن نور خورشيد و فروافتادن آن است .
سوره تكوير آيه 2
متن آيه :
وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه ستارگان تيره و تار مي‌گردند و فرو مي‌افتند .
توضيحات :
« انكَدَرَتْ » : فرو افتادند ( نگا : انفطار / 2 ) . بي‌فروغ و تاريك شدند ( نگا : مرسلات / 8 ) .
سوره تكوير آيه 3
متن آيه :
وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه كوهها ( از جاي خود بركنده مي‌شوند و به اين سو و آن سو ) رانده مي‌شوند .
توضيحات :
« سُيِّرَتْ » : به حركت انداخته شد . رانده گرديد ( نگا : كهف / 47 ، نبأ / 20 ) .
سوره تكوير آيه 4
متن آيه :
وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه ( با ارزش‌ترين اموال ، از جمله ) شتران آبستني كه ده ماه از حمل آنها گذشته است به دست فراموشي سپرده مي‌شوند .
توضيحات :
« الْعِشَارُ » : جمع عُشَراء ، شتراني كه ده ماه از آبستني آنها گذشته است و نفيس‌ترين چيز در پيش عربها بودند . شتران آبستني كه دو ماه براي وضع حمل آنها مانده باشد ( نگا : المصحف الميسّر ) . « عُطِّلَتْ » : به حال خود رها شدند . آيه براي تمثيل است . يعني اگر به فرض ، مردمان در اين هنگام شتراني بدين صفت هم داشته باشند ، آنها را رها مي‌سازند .
سوره تكوير آيه 5
متن آيه :
وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه ددان و جانداران گرد آورده مي‌شوند ( و خوي درندگي و رمندگي را از ترس فراموش مي‌كنند ، و براي كاستن از وحشت در كنار هم قرار مي‌گيرند و به هم مي‌آميزند ) .
توضيحات :
« حُشِرَتْ » : گردآورده شدند . هلاك گشتند ( نگا : معجم‌الفاظ القرآن الكريم ) .
سوره تكوير آيه 6
متن آيه :
وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه درياها سراسر برافروخته مي‌گردند ( و گدازه‌ها و گازهاي درون زمين طوفانهاي آتشين و انفجارهاي هولناكي پديد مي‌آورند ) .
توضيحات :
« سُجِّرَتْ » : سراسر آتش گرديد . فروزان و برافروخته شد .
سوره تكوير آيه 7
متن آيه :
وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه دوباره جانها به پيكرها درآورده مي‌شوند و جفت يكديگر مي‌گردند .
توضيحات :
« النُّفُوسُ » : جمع نَفْس ، جانها و روانها . « زُوِّجَتْ » : جفت اصل خود گردانده شد ، و به منشأ خويش ، يعني بدن درآورده شد . اين آيه بيانگر اين مطلب است كه پس از مرگِ انسانها ، جانها از پيكرها جدا مي‌گردند و به گونه مستقلّي بسر مي‌برند ، و پيكرها به خاكها تبديل و جذب عناصر ديگر مي‌شوند و شكلها و صورتهاي تركيبي جديدي را پيدا مي‌كنند ، با نفخه دوم صور و به فرمان ربّ غفور ، بار ديگر روانها وارد كالبدهاي خود مي‌گردند ، و چشم به جهان نو مي‌گشايند و تا ابد به گونه شگفتي زندگي مي‌نمايند .
سوره تكوير آيه 8
متن آيه :
وَإِذَا الْمَوْؤُودَةُ سُئِلَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه از دختر زنده‌بگور پرسيده مي‌شود .
توضيحات :
« الْمَوْءُودَةُ » : دختر زنده بگور . برخي از عربها در دوره جاهلي ، دختران خود را به دلائلي زنده بگور مي‌كردند ، از جمله : از ترس فقر و تنگدستي ، و خوف از ننگ و عار زنا ، و هراس از اسارت دختران در جنگها و به صورت كنيز درآمدن ايشان . امّا دختر زنده بگور مي‌تواند نماد مظلوميّت بوده و گفت : « هر موجود زنده و مستعدّي كه ظالمانه نابود شود ، و هر استعداد زنده‌اي كه خفه گردد و هر حقي كه از ميان برود ، موءودة است و از آن سؤال و بازخواست مي‌شود » ( نگا : پرتوي از قرآن ) .
سوره تكوير آيه 9
متن آيه :
بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ
ترجمه :
به سبب كدامين گناه كشته شده است ؟
توضيحات :
« بِأَيِّ ذَنبٍ . . . » : نكته قابل توجّه اين است كه قرآن نمي‌گويد از قاتلان بازخواست مي‌شود ، بلكه مي‌گويد از چنين كودكان معصوم و مظلوم پرسش مي‌شود . گوئي قاتلان ارزش بازپرسي را ندارند .
سوره تكوير آيه 10
متن آيه :
وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه نامه‌هاي اعمال پخش و گشوده مي‌شود .
توضيحات :
« الصُحُفُ » : نامه‌هاي اعمال . « نُشِرَتْ » : پخش شد در ميان مردمان . گشوده و باز گرديد و بدانها نگريسته شد ( نگا : شربيني ، المنتخب ) .
سوره تكوير آيه 11
متن آيه :
وَإِذَا السَّمَاء كُشِطَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه آسمان ( همچون پوست حيوان ) بركنده مي‌شود .
توضيحات :
« كُشِطَتْ » : پوست كنده شد . يعني : چيزي به نام آسمان در ميان نماند . پرده از روي آن برگرفته شد . يعني : پرده‌هائي كه در اين دنيا بر جهان ماده و عالم بالا افكنده شده است و مانع از آن است كه مردم فرشتگان يا بهشت و دوزخ را ببينند كنار مي‌رود ، و انسانها حقائق هستي را عيان مي‌بينند ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات / 36 ) .
سوره تكوير آيه 12
متن آيه :
وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه دوزخ كاملاً برافروخته و شعله‌ور مي‌شود .
توضيحات :
« سُعِّرَتْ » : برافروخته گرديد . مشتعل شد . آتش در گرفت .
سوره تكوير آيه 13
متن آيه :
وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ
ترجمه :
و هنگامي كه بهشت ( براي پرهيزگاران ) نزديك آورده مي‌شود .
توضيحات :
« أُزْلِفَتْ » : نزديك گردانده شد ( نگا : شعراء / 90 ، ق / 31 ) .
سوره تكوير آيه 14
متن آيه :
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ
ترجمه :
( آري ! در آن موقع ) هركسي مي‌داند چه چيزي را آماده كرده است و تهيّه ديده است ( و با خود به قيامت آورده است ) .
توضيحات :
« عَلِمَتْ » : ( نگا : آل‌عمران / 30 ) . اين آيه ، جواب واژه ( إِذا ) در آيات پيشين است .
سوره تكوير آيه 15
متن آيه :
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ
ترجمه :
سوگند به ستارگاني كه واپس مي‌روند ( و در پرتو خورشيد از ديدگان مردمان پنهان مي‌شوند ) !
توضيحات :
« فَلآ أُقْسِمُ » : ( نگا : واقعه / 75 ، حاقّه / 38 ، معارج / 40 ، قيامه / 1 و 2 ) . « الْخُنَّسِ » : جمع خانِس ، واپس روندگان . واپس ماندگان . مراد همه ستارگان است كه با طلوع خورشيد ، از ديدگان ما انسانها ، انگار خويشتن را واپس مي‌كشند ، و به درون لانه‌هاي خود مي‌خزند .
سوره تكوير آيه 16
متن آيه :
الْجَوَارِ الْكُنَّسِ
ترجمه :
سيّارگاني كه ( حركت مي‌كنند و از ديده‌ها ) پنهان و مخفي مي‌شوند .
توضيحات :
« الْجَوارِي » : جمع جاريه ، روندگان . سيّارگان . در رسم‌الخطّ قرآني ياء آن براي تخفيف حذف شده است . « الْكُنَّسِ » : جمع كانِس ، پنهان شونده .
سوره تكوير آيه 17
متن آيه :
وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ
ترجمه :
و سوگند به شب بدان گاه كه پشت مي‌كند و به آخر مي‌رسد ( و رو به سوي روشنائي و نور مي‌رود ) !
توضيحات :
« عَسْعَسَ » : شب روآورد و تاريك شد . شب پشت كرد و كم‌رنگ گرديد . اين واژه از اضداد است ، ولي به قرينه : وَالَّيْلِ إِذَا أَدْبَرَ ( مدّثّر / 33 ) ، شايد به آخر رسيدن شب مراد باشد كه در برابر طليعه‌هاي نور عقب‌نشيني مي‌كند و دامنه‌هاي تاريك شب برچيده مي‌شود و زندگان به جنبش درمي‌آيند .
سوره تكوير آيه 18
متن آيه :
وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ
ترجمه :
و سوگند به صبح بدان گاه كه مي‌دمد ( و با طلوع سپيده ، چهره نوراني و پرفروغ خود را به جهانيان مي‌نماياند ، و با نسيم حيات‌بخش خويش خفتگان را به حركت و تلاش مي‌كشاند ، و از بي‌خبري به بيداري و هوشياري مي‌رساند ) !
توضيحات :
« تَنَفَّسَ » : نفس كشيد . دميدن گرفت . انگار صبح شخصي است كه از فشار غم رها و نفَس راحتي مي‌كشد . مراد روشن شدن است ( نگا : مدّثّر / 34 ) .
سوره تكوير آيه 19
متن آيه :
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ
ترجمه :
اين قرآن ، كلام ( خدا و توسّط ) فرستاده بزرگواري ( جبرئيل نام براي محمّد پيغمبر اسلام ، روانه شده ) است .
توضيحات :
« إِنَّهُ » : ضمير ( هُ ) به قرآن ، يا به خبرهاي پيشين مذكور در اين سوره برمي‌گردد . اين آيه جواب سوگندهاي پيشين است . « رَسُولٍ » : مراد جبرئيل است .
سوره تكوير آيه 20
متن آيه :
ذِي قُوَّةٍ عِندَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ
ترجمه :
او ( در اداي مأموريّت خود توانا و ) نيرومند است ، و نزد خداوندِ صاحبِ عرش داراي منزلت و مكانت والائي است .
توضيحات :
« مَكِينٍ » : داراي مكانت و منزلت . برجسته ( نگا : يوسف / 54 ) .
سوره تكوير آيه 21
متن آيه :
مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ
ترجمه :
او در آنجا ( كه ملكوت اعلي و عالم فرشتگان است ) فرمانروا ، و ( در كار ابلاغِ وحي و پيام الهي ) امين و درستكار است .
توضيحات :
« مُطَاعٍ » : فرمانروا . اطاعت شونده . « ثَمَّ » : آنجا . مراد عالم بالا و ملكوت اعلي است كه اصل آن را خدا مي‌داند و بس .
سوره تكوير آيه 22
متن آيه :
وَمَا صَاحِبُكُم بِمَجْنُونٍ
ترجمه :
همدم و معاشر شما ( محمّد پسر عبدالّله ) ديوانه نيست ( و خوب او را مي‌شناسيد و به عقل و شخصيّت و بزرگي او اعتراف داريد ) .
توضيحات :
« صَاحِبُ » : دوست و رفيق . مُصاحب و مُعاشر . تعبير صاحب ، اشاره به اين است كه او ساليان دراز در ميان قريشيان زندگي كرده بود و او را امين مي‌ناميدند ، و تا وحي براي وي نيامده بود او را خردمند و هوشمند و فرزانه مي‌دانستند ، ولي پس از آن ديوانه‌اش قلمداد مي‌كردند .
سوره تكوير آيه 23
متن آيه :
وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ
ترجمه :
محمّد به طور مسلّم جبرئيل را در كرانه روشن ( عالم بالا ، در سدرةالمُنْتَهي ، به صورت فرشتگي خود ) مشاهده كرده است .
توضيحات :
« لَقَدْ رَءَاهُ » : قطعاً محمّد جبرئيل را ديده است . « الأُفُقِ الْمُبِينِ » : افق روشن و آشكار . افقي كه نماياننده فرشتگان است و فرشتگان در آنجا به صورت اصلي ديده مي‌شوند . مراد افق عالم بالا ، در صدرةالمنتهي ، كه بهشت آنجا است مي‌باشد ( نگا : نجم / 7 و 8 و 9 ) .
سوره تكوير آيه 24
متن آيه :
وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ
ترجمه :
او ( كه محمّد امين است ، مطالب وحي آسماني را بر شما پوشيده نمي‌دارد ، و از اعلام آن دريغ نمي‌ورزد و ) نسبت به شما درباره غيب بخل نشان نمي‌دهد .
توضيحات :
« الْغَيْبِ » : مراد وحي ، يعني هر آن چيزي است كه درباره روز قيامت ، ذات و صفات خدا ، بهشت و دوزخ ، فرشتگان ، و غيره از سوي خدا به پيغمبر ابلاغ مي‌شده است . « ضَنِينٍ » : بخيل . تنگ‌چشم . هدف اصلي آيه اين است كه : پيغمبر اسلام در تبليغ و تعليم مطالب وحي ، كمترين تعلل و قصوري نمي‌كند و هر چيزي را كه بداند به شما مي‌آموزد ، و مانند كاهنان و ساحران نيست كه آموخته‌هاي خود را به ديگران منتقل نكند .
سوره تكوير آيه 25
متن آيه :
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ
ترجمه :
و اين قرآن ، گفتار اهريمن رانده و مانده ( از درگاه رحمت الهي ) نيست .
توضيحات :
« رَجِيمٍ » : مطرود . رانده شده از لطف و رحم خدا ( نگا : آل‌عمران / 36 ، حجر / 17 و 34 ، نحل / 98 ، ص / 77 ) .
سوره تكوير آيه 26
متن آيه :
فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ
ترجمه :
پس كجا مي‌رويد ؟ ( محمّد با بيان حجّت و رساندن حق و حقيقت بر شما اتمام حجّت كرده است . پس هرجائي و راهي كه برويد ، گمراهي و سرگشتگي است ) .
توضيحات :
« أَيْنَ تَذْهَبُونَ ؟ » : كجا مي‌رويد ؟ يعني جز راه قرآن ، هركجا برويد بيراهه است . اين پرسش همانند پرسش از كسي است كه جاده مستقيم را رها سازد و بيراهه برود و او را ندا دهند : آهاي كجا مي‌روي ؟
سوره تكوير آيه 27
متن آيه :
إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ
ترجمه :
اين قرآن جز پند و اندرز جهانيان نيست ( و سراسر آن بيدارباش و هوشيار باش شعور و فطرتهاي خفته است ) .
توضيحات :
« إنْ هُوَ إِلاّ ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ » : ( نگا : يوسف / 104 ، ص / 87 ، قلم / 52 ) .
سوره تكوير آيه 28
متن آيه :
لِمَن شَاء مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ
ترجمه :
براي كساني از شما كه ( خواستار راستي و درستي و طي طريق جاده مستقيم باشند و ) بخواهند راستاي راه را در پيش بگيرند .
توضيحات :
« لِمَنْ . . . » : بدل از ( الْعَالَمِينَ ) است . « أَن يَسْتَقِيمَ » : اين كه راه راست را در پيش گيرد ( نگا : جنّ / 16 ) . بر حق و حقيقت استقامت و پايداري داشته باشد ( نگا : فصّلت / 30 ، احقاف / 13 ) .
سوره تكوير آيه 29
متن آيه :
وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
و حال اين كه نمي‌توانيد بخواهيد جز چيزهائي را كه خداوند جهانيان بخواهد .
توضيحات :
« وَ » : واو حاليّه است ( نگا : التفسير القرآني للقرآن ) . « وَ مَا تَشَآءُونَ . . . » : مراد اين است كه فرمانرواي مطلق خدا است ، و رفتار و كردار بنده وقتي از قوّه به فعل درمي‌آيد كه بنده بخواهد و خدا هم بخواهد ، و خواست بنده با خواست خدا همنوا شود . يعني اعمال آدمي فقط منحصر و موقوف به خواست خودش نمي‌باشد . بلكه زماني خواست انسان به عمل تبديل مي‌گردد كه خدا اجازه صدور آن را بدهد . به عبارت ديگر تصميم كار انسان است و توفيق كار خدا . آخر اگر انسان در اين جهان كاملاً آزاد باشد ، و چنان قدرتي را در دست داشته باشد كه هرچه بخواهد بتواند انجام دهد ، نظم و نظام دنيا به هم مي‌خورد و جهان ويران مي‌شود ( نگا : انسان / 30 ) .
بازگشت به لیست سوره‌ها