تفسير نور:
سوره إنسان آيه 1
متن آيه :
هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئاً مَّذْكُوراً
ترجمه :
آيا ( جز اين است كه ) مدّت زماني بر انسان ( در شكم مادر ، به گونه نطفه و جنين ) گذشته است و او چيز قابل ذكر و شايسته توجّه نبوده است ؟ !
توضيحات :
« هَلْ أَتي . . . » : = قَدْ أَتي . استفهام تقريري است و مراد تحقّق و تذكّر است ، يعني بلي كه چنين زماني بوده است . « مَذْكُوراً » : قابل ذكر . داراي نام و نشان .
سوره إنسان آيه 2
متن آيه :
إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعاً بَصِيراً
ترجمه :
ما انسان را از نطفه آميخته ( از اسپرماتوزوئيد و اوول ) آفريده‌ايم ، و چون او را ( با وظائف و تكاليفي ، بعدها ) مي‌آزمائيم ، وي را شنوا و بينا ، ( به عبارت ديگر عاقل و دانا ) كرده‌ايم .
توضيحات :
« أَمْشَاجٍ » : جمع مَشَِج يا مَشيج ، آميخته . آميزه . مراد تركيبي از موادّ و عناصر مختلف ، يا آميزه‌اي از اسپرماتوزوئيد و اوول است . صفت ( نُطْفَةٍ ) است ، چرا كه مراد از نطفه ، مجموع اسپرماتوزوئيد و اوول ، يا اجزاء مختلفه است و موصوف به منزله جمع گرفته شده است ( نگا : روح‌المعاني ) . « نَبْتَلِيهِ » : او را با وظائف و تكاليف و عبادات مي‌آزمائيم . « فَجَعَلْنَاهُ » : حرف ( فَ ) سببيّه است ، و اصل جمله بدين شكل است : فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعاً بَصِيراً لِنَبْتَلِيَهُ ( نگا : تفسيرالقرآني للقرآن ) .
سوره إنسان آيه 3
متن آيه :
إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِراً وَإِمَّا كَفُوراً
ترجمه :
ما راه را بدو نموده‌ايم ، چه او سپاسگزار باشد يا بسيار ناسپاس .
توضيحات :
« إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ » : خدا راه را به انسانها نشان داده است . خرد را بدو بخشيده است ، و كتاب هستي را در مقابل ديدگانش باز كرده است ، و پيغمبراني براي او روانه نموده است ، و بالاخره راه خوب و راه بد را بدو نشان داده است ( نگا : بلد / 10 ) . اين ، انسان است كه به اختيار و انتخاب خود راه سعادت يا راه شقاوت مي‌پويد و بهشت يا دوزخ را مي‌جويد ( نگا : فصّلت / 17 ) . « شَاكِراً » : حال ضمير ( ه ) است . برخي هم احتمال مي‌دهند كه خبر ( يَكُونُ ) محذوفي بوده و تقدير چنين است : إمَّا يَكُونُ شَاكِراً وَ إمَّا يَكُونُ كَفُوراً .
سوره إنسان آيه 4
متن آيه :
إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالاً وَسَعِيراً
ترجمه :
ما براي كافران زنجيرها و غلّها و آتش فروزان دوزخ را آماده كرده‌ايم .
توضيحات :
« سَلاسِلَ » : جمع سِلْسِلَة ، زنجيرها . در رسم‌الخطّ قرآني الف زائدي در آخر دارد . « أَغْلالاً » : ( نگا : اعراف / 157 ، رعد / 5 ، غافر / 71 ) .
سوره إنسان آيه 5
متن آيه :
إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُوراً
ترجمه :
نيكان ، جامهاي شرابي را سر مي‌كشند و مي‌نوشند كه آميخته به كافور است .
توضيحات :
« كَأْسٍ » : جام پر از شراب . « مِزَاجُ » : آميزه . آميخته . چيزي كه در جام است كه خود شراب است . « كَافُوراً » : گياه خوشبوئي است كه عربها آن را به داخل شراب مي‌ريختند تا معطّر گردد ( نگا : في‌ظلال القرآن ) . ولي در اينجا اسم آبي است در بهشت . تشبيه آن به كافور از لحاظ سفيدي و خوشبوئي است . « كَانَ مِزَاجُهَا كَافُوراً » : آميخته به كافور است . محتواي آن از آبي به نام كافور است . شراب آن ، خوشبو و سفيد همچو كافور است .
سوره إنسان آيه 6
متن آيه :
عَيْناً يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيراً
ترجمه :
( اين جامها پر مي‌شود از ) چشمه‌اي كه بندگان خدا از آن مي‌نوشند و هرجا كه بخواهند با خود روان مي‌كنند و مي‌برند .
توضيحات :
« عَيْناً » : چشمه‌اي . بدل از ( كافُوراً ) يا مفعول به فعل محذوف ( أَعْني ) يا ( أَخُصُّ ) است . « يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيراً » : به گونه شگفتي از آن مصرف مي‌كنند و مي‌نوشند . جاري و روان مي‌كنند . بر مي‌جوشانند و به فوران در مي‌آورند .
سوره إنسان آيه 7
متن آيه :
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْماً كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً
ترجمه :
( بندگاني كه در جهان اعمال و اوصافي اين چنين ، در پيش مي‌گرفتند : ) به نذر خود وفا مي‌كردند ، و از روزي مي‌هراسيدند كه شر و بلاي آن گسترده و فراگير است .
توضيحات :
« النَّذْرِ » : مراد دو چيز است : نخست ، چيزي كه انسان براي خوشنودي خدا بر خود واجب مي‌كند ، ديگر چيزي كه خدا بر انسان واجب گردانده است ( نگا : تفهيم‌القرآن ) . « مُسْتَطِيراً » : پران و گسترده . فراگير و پراكنده .
سوره إنسان آيه 8
متن آيه :
وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراً
ترجمه :
و خوراك مي‌دادند به بينوا و يتيم و اسير ، به خاطر دوست داشت خدا .
توضيحات :
« عَلي حُبِّهِ » : به خاطر دوست داشت خدا و عشق به الله ، با وجود دوست داشت خوراك و نياز خود بدان . ضمير ( ه ) به خدا بر مي‌گردد كه از سياق كلام پيدا است ( نگا : كهف / 28 ، روم / 39 ) . و يا به طعام برمي‌گردد ( نگا : آل‌عمران / 92 ) .
سوره إنسان آيه 9
متن آيه :
إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُوراً
ترجمه :
( به زبان حال ، بديشان مي‌گويند : ) ما شما را تنها به خاطر ذات خدا خوراك مي‌دهيم ، و از شما پاداش و سپاسگزاري نمي‌خواهيم .
توضيحات :
« إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ . . . » : اين آيه از زبان حال نيكان و نيكوكاران است ؛ نه اين كه محسنان چنين سخني را هربار به مستمندان گفته باشند ( نگا : التفسير القرآني للقرآن ) . « لِوَجْهِ اللهِ » : به خاطر ذات پاك يزدان . براي رضاي خدا . مراد از وجه ، ذات است ( نگا : بقره / 115 و 272 ، رعد / 22 ، روم / 38 و 39 ) .
سوره إنسان آيه 10
متن آيه :
إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً
ترجمه :
ما ( از عذاب ) پروردگارمان مي‌ترسيم ؛ از ( عذاب ) روز بس ترشرو و سخت اخموئي ( كه قيامت نام دارد ) .
توضيحات :
« يَوْماً » : مفعولٌ‌به است ( نگا : اعراب القرآن درويش ، روح‌البيان ) و ( مِن رَبِّنَا ) حال متقدّم آن است ، يا ( مِن رَبِّنَا ) مفعولٌ‌به است و ( يَوْماً ) بدل از محلّ آن است ( نگا : روح‌البيان ) . « عَبُوساً » : بس ترشرو و چهره در هم كشيده . « قَمْطَرِيراً » : سخت اخمو . بسيار سخت و شديد .
سوره إنسان آيه 11
متن آيه :
فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُوراً
ترجمه :
به همين خاطر ، خداوند آنان را از شرّ و بلاي آن روز محفوظ مي‌دارد ، و ايشان را به خرّمي و شادماني مي‌رساند .
توضيحات :
« شَرَّ » : بلايا و شدائد قيامت . مفعولٌ‌به دوم است . « لَقَاهُمْ » : ايشان را مي‌رساند به . بديشان مي‌رساند و مي‌بخشد . « نَضْرَةً » : سرسبزي و خرّمي . شادي و شادماني ( نگا : مطفّفين / 24 ) .
سوره إنسان آيه 12
متن آيه :
وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيراً
ترجمه :
و در برابر صبري كه نموده‌اند ، خداوند بهشت و جامه ابريشمين را پاداششان مي‌كند .
توضيحات :
« حَرِيراً » : ابريشم كه جامه بهشتيان است ( نگا : حجّ / 23 ، فاطر / 33 ) .
سوره إنسان آيه 13
متن آيه :
مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْساً وَلَا زَمْهَرِيراً
ترجمه :
در بهشت بر تختهاي زيبا و مجلّل تكيه مي‌كنند ، و نه ( گرماي ) آفتابي و نه سوز سرمائي در آنجا مي‌يابند .
توضيحات :
« مُتَّكِئِينَ » : تكيه‌زنندگان . حال ضمير ( هم ) در آيه پيشين است . « الأرَائِكِ » : جمع أَريكَة ، تختهاي زيبا و مبلمان مجلّل . ( نگا : كهف / 31 ، يس / 56 ) . « زَمْهَرِيراً » : سوز سرما . شدّت سرما .
سوره إنسان آيه 14
متن آيه :
وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلاً
ترجمه :
سايه‌هاي ( درختان ) بهشتي بر آنان فرو مي‌افتد ، و ميوه‌هاي آنجا سهل‌الوصول و در دسترس است .
توضيحات :
« دَانِيَةً » : نزديك . فرو افتاده . « قُطُوفُ » : جمع قِطْف ، ميوه رسيده ( نگا : حاقّه / 22 و 23 ) .
سوره إنسان آيه 15
متن آيه :
وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا
ترجمه :
جامه‌هاي سيمين شراب و قدحهاي بلورينِ مي ميانشان به گردش در مي‌آيد .
توضيحات :
« أَكْوَابٍ » : جمع كُوب ، قَدَح ( نگا : زخرف / 71 ، واقعه / 18 ) . « قَوَارِيرَ » : جمع قَارُورَة ، ظرف بلورين و شيشه‌اي . در رسم‌الخطّ قرآني الف زائدي در آخر وجود دارد .
سوره إنسان آيه 16
متن آيه :
قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيراً
ترجمه :
قدحهاي بلوريني كه از نقره‌اند . ( خدمتكاران بهشتي ) آنها را درست به اندازه لازم پيموده‌اند .
توضيحات :
« قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ . . . » : ظرفهاي بلوريني كه سيمين هستند ! در جهان ما چنين ظرفي مطلقاً وجود ندارد . يا اين كه مراد شفّافيّت بي‌حدّ ظروف است . « قَدَّرُوهَا » : خدمتكاران بهشتي آنها را به اندازه لازم و برابر ذوق و طبع و خواست بهشتيان تهيّه ديده‌اند و پيموده‌اند ( نگا : فرقان / 2 ) .
سوره إنسان آيه 17
متن آيه :
وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْساً كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلاً
ترجمه :
در آنجا از جامهاي شرابي بديشان مي‌دهند كه آميزه آن زنجبيل است .
توضيحات :
« مِزَاجُهَا » : ( نگا : انسان / 5 ) . « زَنجَبِيلاً » : اسم گياهي است كه در مناطق گرمسير مي‌رويد . عربها زنجبيل را به خاطر نشاط‌آور و محرك و خوشبو بودن در شراب مي‌ريختند .
سوره إنسان آيه 18
متن آيه :
عَيْناً فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً
ترجمه :
( اين جامها پر مي‌شوند از ) چشمه‌اي كه در بهشت است و سلسبيل ناميده مي‌شود .
توضيحات :
« عَيْناً » : ( نگا : انسان / 6 ) . « سَلْسَبِيلاً » : در لغت ، به معني آب روان و خوشگوار است . در اينجا اسم خاصّ است .
سوره إنسان آيه 19
متن آيه :
وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَّنثُوراً
ترجمه :
همواره نوجوانان جاودانه‌اي ميانشان مي‌گردند ( و به خدمتشان مي‌پردازند ) كه هرگاه ايشان را بنگري چنين مي‌انگاري كه مرواريد غلتانند .
توضيحات :
« وِلْدانٌ مُّخَلَّدُونَ » : ( نگا : واقعه / 17 ) . « مَنثُوراً » : پراكنده . « لؤْلُؤاً مَّنثُوراً » : مرواريد پراكنده . مرواريد غلتان . اشاره به زيبائي و درخشندگي و جذّابيّت غلامان خدمتگزار است .
سوره إنسان آيه 20
متن آيه :
وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيماً وَمُلْكاً كَبِيراً
ترجمه :
هنگامي كه بنگري ، در آنجا نعمت فراواني و سرزمين فراخي و پادشاهي بزرگي را خواهي ديد .
توضيحات :
« ثَمَّ » : آنجا . مراد بهشت است . « مُلْكاً كَبِيراً » : سرزمين بزرگ و وسيع . مملكت فراخ . پادشاهي و سلطنت عظيم ( نگا : تفسير كبير ) .
سوره إنسان آيه 21
متن آيه :
عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً
ترجمه :
بر تن ايشان ، لباسهاي ابريشم نازك سبز و ديباي ضخيم است ، و با دستبندها و النگوهاي سيمين ، زيب و زينت شده‌اند ، و پروردگارشان بديشان شراب پاك مي‌نوشاند .
توضيحات :
« عَالِيَهُمْ » : بر اندام ايشان است . به تن ايشان است . واژه عالي ، حال ضمير ( هم ) در ( عَلَيْهِم ) ، يا مفعول‌فيه است ، هرچند كه در قالب اسم فاعل است . مثل : ( خارج ، داخل ، باطن ، ظاهر ) . مي‌توان گفت : جَلَسْتُ خَارِجَ الدَّارِ . « سُندُسٍ . . . إِسْتَبْرَقٌ » : ( نگا : كهف / 31 ، دخان / 53 ) . « حُلُّوا » : آراسته گشته‌اند . زينت شده‌اند . فعل ماضي مجهول از مصدر تحليه است . « أَسَاوِرَ » : ( نگا : كهف / 31 ، حجّ / 23 ، فاطر / 33 ) . « طَهُوراً » : بسيار پاك و پاكيزه ( نگا : فرقان / 48 ) . اين شراب عالي‌ترين نوع شراب بوده و غير از شراب مذكور در آيات پنجم و هفدهم است .
سوره إنسان آيه 22
متن آيه :
إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُوراً
ترجمه :
اين ( نعمتهاي فراوان ) پاداش ( كارهاي پسنديده دنيوي ) شما است ، و ( بدين وسيله ) از تلاش و كوشش شما قدرداني و سپاسگزاري مي‌شود .
توضيحات :
« مَشْكُوراً » : مورد تشكّر ( نگا : اسراء / 19 ) .
سوره إنسان آيه 23
متن آيه :
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنزِيلاً
ترجمه :
ما خودمان قرآن را به تدريج بر تو نازل كرده‌ايم .
توضيحات :
« نَزَّلْنَا . . . تَنزِيلاً » : ( نگا : اسراء / 106 ، فرقان / 25 ) . ذكر مفعول مطلق ، اشاره به نزول تدريجي قرآن است ، و تأكيدي بر نزول قرآن از سوي يزدان جهان .
سوره إنسان آيه 24
متن آيه :
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ كَفُوراً
ترجمه :
حال كه چنين است در طريق تبليغ و اجراي احكام پروردگارت شكيبا باش ، و از هيچ كدام از گناهكاران و بي‌دينانشان فرمانبرداري مكن .
توضيحات :
« فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ » : ( نگا : قلم / 48 ) . « ءَاثِم » : گناهكار . « كَفُوراً » : بسيار بي‌دين . غرق در كفر . بسيار ناسپاس ( نگا : تفهيم القرآن ) . « لا تُطِعْ مِنْهُمْ . . . » : يعني از تهديدشان نترس ، و تحت تأثير كردار و گفتارشان قرار نگير ، و فرمان خدا را بدون كم و كاست و ملاحظه اين و آن برسان .
سوره إنسان آيه 25
متن آيه :
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلاً
ترجمه :
بامدادان و شامگاهان نام پروردگارت را ورد زبان ساز .
توضيحات :
« بُكْرَةً » : بامدادان . اشاره‌اي به اداي نماز صبح در سپيده‌دمان نيز دارد . « أَصِيلاً » : شامگاهان . به فاصله ميان ظهر و غروب آفتاب نيز اطلاق مي‌شود ، و لذا اشاره‌اي هم به اداي نمازهاي ظهر و عصر دارد .
سوره إنسان آيه 26
متن آيه :
وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلاً طَوِيلاً
ترجمه :
و شبانگاهان براي خدا سجده و كرنش ببر ، و در شب خيلي او را تسبيح و تقديس كن .
توضيحات :
« مِنَ الَّيْلِ » : حرف ( مِنْ ) تبعيضيّه است . « فَاسْجُدْ لَهُ » : علاوه از عبادت شبانه ، اشاره‌اي هم به اداي نماز مغرب و عشاء دارد . « سَبِّحْهُ لَيْلاً طَوِيلاً » : علاوه از ذكر و تسبيح شبانه ، اشاره‌اي هم به نماز تهجّد دارد كه از اهمّيّت خاصّي برخوردار است . واژه ( طَوِيلاً ) به ظاهر صفت ( الَّيْلِ ) است . ولي ذكر اين قيد براي اين نيست كه در شبهاي كوتاه نماز تهجّد اداء نگردد ، بلكه مراد اين است كه شب هر اندازه هم باشد دراز است و بايد براي تقويت اراده و تهذيب نفس و افزايش ايمان ، از آن استفاده كرد . يا اين كه ( طَويلاً ) صفت مصدر محذوف ( تَسْبيحاً ) است . يعني خيلي خدا را در شب تسبيح و تقديس كن ( نگا : التفسير القرآني للقرآن ) . به هر حال اين مقدار در ( مزّمّل / 1 - 4 ) مشخّص شده است . به هر حال آيات 25 و 26 در حقيقت بيانگر لزوم توجّه شبانه‌روزي و مستمرّ به ذات اقدس پروردگار و ذكر او به زبان حال و قال است .
سوره إنسان آيه 27
متن آيه :
إِنَّ هَؤُلَاء يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءهُمْ يَوْماً ثَقِيلاً
ترجمه :
اين ( كافران و مشركان ) زندگي زودگذر دنيا را دوست مي‌دارند ، و روز سخت و دشوار آخرت را پسِ پشت خود مي‌افكنند .
توضيحات :
« يَذَرُونَ » : رها مي‌سازند . ترك مي‌گويند . « وَرَآءَهُمْ » : پشت سر خود . مقابل و جلو خود ( نگا : المصحف الميسّر ) . « ثَقِيلاً » : سخت و پر دردسر . دشوار و ناگوار . مراد قيامت است .
سوره إنسان آيه 28
متن آيه :
نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلاً
ترجمه :
ما ايشان را آفريده‌ايم و بندها و پيوندهاي اندامشان را سفت بهم بسته و استوار داشته‌ايم ، و هر وقت بخواهيم ( ايشان را نابود مي‌كنيم و ) انسانهاي ديگري را جايگزين آنان مي‌سازيم .
توضيحات :
« أَسْرَ » : مفصل . بند . پيوند . ساختمان بدن . تركيب بند تن . يا مراد رباط و اعصاب است كه ريسمان و طناب بدن و وسيله ارتباط اندامها بشمارند . « بَدَّلْنَآ أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلاً » : ( نگا : توبه / 39 ، محمّد / 38 ، واقعه / 61 ) .
سوره إنسان آيه 29
متن آيه :
إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلاً
ترجمه :
اين ( آيه‌ها ) اندرز و يادآوري ( براي جهانيان ) است ، و هركس كه بخواهد ( مي‌تواند با استفاده از آن ) راهي به سوي پروردگارش برگزيند ، ( راهي كه او را به آمرزش و بهشت خدا مي‌رساند ) .
توضيحات :
« هذِهِ » : اين آيات پيشين . « تَذْكِرَةٌ » : ( نگا : طه / 3 ، واقعه / 73 ، حاقّه / 12 و 48 ) . « إِتَّخَذَ إِلي رَبِّهِ سَبِيلاً » : ( نگا : نساء / 137 ، فرقان / 57 ، مزّمّل / 19 ) .
سوره إنسان آيه 30
متن آيه :
وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيماً حَكِيماً
ترجمه :
شما نمي‌توانيد بخواهيد ، مگر اين كه خدا بخواهد . بي‌گمان خداوند بس آگاه و كاربجا است .
توضيحات :
« مَآ تَشَآءُونَ إِلّآ أَن يَشَآءَ اللهُ » : مراد اين است كه از خواستنتان چيزي ساخته نيست ، تا وقتي كه خدا نخواسته باشد . يعني اراده كردن و خواستن وظيفه انسان است و در برابرش سزا و جزا مي‌بيند ، و توفيق دادن و نتيجه بخشيدن در دست خدا است ، و خدا قادر مطلق است . خلاصه ، مشيّت بندگان در گرو مشيّت خدا است ، يا به عبارت ديگر : حركت كار بندگان ، و بركت كار يزدان است . مثلاً به هنگام گرسنگي ، نان خوردن كار انسان و سير كردن كار خدا است . در وقت بيماري ، دوا خوردن كار آفريدگان و شفا دادن كار خداي سبحان است .
سوره إنسان آيه 31
متن آيه :
يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَاباً أَلِيماً
ترجمه :
خداوند هركس را بخواهد ( مشمول رحمت خود مي‌سازد و ) به بهشت خويش داخل مي‌گرداند ، ولي براي ستمكاران عذاب دردناكي را فراهم ساخته است .
توضيحات :
« الظَّالِمِينَ » : مفعولٌ‌به فعل محذوفي است كه فعل ملفوظ مابعدش ، آن را بيان مي‌دارد . « رَحْمَتِهِ » : رحمت او . مراد بهشت خدا است .
بازگشت به لیست سوره‌ها