تفسير نور:
سوره حاقة آيه 1
متن آيه :
الْحَاقَّةُ
ترجمه :
رخداد راستين !
توضيحات :
« ألْحَآقَّةُ » : يكي از نامهاي قيامت است . از آنجا كه قيامت حتماً و قطعاً فرا مي‌رسد و حقيقت و واقعيّت دارد ، بدين نام خوانده شده است .
سوره حاقة آيه 2
متن آيه :
مَا الْحَاقَّةُ
ترجمه :
رخداد راستين چگونه رخدادي است ؟ !
توضيحات :
« مَا » : مبتدا ، و ( أَلْحَآقَّةُ ) خبر مبتدا است ، و جمله ( مَاحاقّه ) خبر ( ألْحَآقَّةُ ) در آيه قبلي است .
سوره حاقة آيه 3
متن آيه :
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ
ترجمه :
تو چه مي‌داني رخداد راستين چگونه رخدادي است ؟ !
توضيحات :
« مَآ أَدْرَاكَ » : چه چيز تو را متوجّه كرده است ؟ تو كَي مي‌داني ؟ قيامت جزو غيب است و غيب دان تنها خدا است . فرا رسيدن قيامت و چگونگي آن ، براي انسانها كه زندانيان زندان دنيايند ، معمّا و راز سربه مهري است . تكرار واژگان و شيوه سخن بدين گونه كه در اين سه آيه است ، براي بيان عظمت مسأله و تأكيد بر يقيني بودن آن است . در تعبيرات روزمرّه خود ، گاهي مي‌گوئيم : فلان كس انسان است ! چه انساني ؟ تو چه مي‌داني چگونه انساني است ؟ يعني حدّ و مرزي براي توصيف انسانيّت او نيست . در اينجا دنباله كلام ، يا بحث از قيامت و چگونگي‌آن قطع مي‌گردد و راز بود و راز ماند .
سوره حاقة آيه 4
متن آيه :
كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ
ترجمه :
قوم ثمود و قوم عاد ( رخداد راستين ) درهم كوبنده را تكذيب كردند .
توضيحات :
« الْقَارِعَةَ » : يكي از نامهاي قيامت است . از آنجا كه جهان را در هم مي‌كوبد و حوادث و اهوال آن مردمان را فرا مي‌گيرد ، بدان نام خوانده شده است .
سوره حاقة آيه 5
متن آيه :
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ
ترجمه :
در نتيجه قوم ثمود با عذاب سركش و سهمگين ( صاعقه ) نابود گشتند .
توضيحات :
« ثَمُودُ » : قوم پيغمبري به نام صالح بودند . « الطَّاغِيَة » : حادثه و بلائي كه شدّت آن از حدّ در گذرد . مراد صاعقه مذكور در ( فصّلت / 13 ) است . صاعقه هم هميشه با لرزش و صداي مهيب همراه است ، لذا در ( اعراف / 78 ) رَجْفه ، و در ( هود / 67 ) صَيْحَه ذكر شده است .
سوره حاقة آيه 6
متن آيه :
وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ
ترجمه :
و قوم عاد به وسيله تندباد سرد و سركش و پر سر و صداي ويرانگري نابود شدند .
توضيحات :
« عَادٌ » : قوم پيغمبري به نام هود بودند . « صَرْصَرٍ » : باد تند و ويرانگر و سرد و پر سر و صدا . « عَاتِيَةٍ » : سركش . سخت ويرانگر .
سوره حاقة آيه 7
متن آيه :
سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُوماً فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ
ترجمه :
خداوند چنين تندبادي را هفت شب و هشت روز پياپي بر آنان گمارد . ( اگر در آنجا مي‌بودي ) در اين مدّت مردمان را مي‌ديدي كه روي زمين افتاده‌اند و انگار تنه‌هاي پوك و توخالي درختان خرمايند .
توضيحات :
« سَخَّرَهَا » : باد را مسلّط كرد . باد را گمارد . « حُسُوماً » : پي در پي . ريشه كن كننده و خانمانسوز . حال ضمير ( هَا ) يا صفت ( سَبْعَ و ثَمانِيَةَ ) و يا مفعول مطلق فعل محذوفي است . اين واژه جمع حاسِم است ، و يا اين كه مصدر ثلاثي مجرّد است . « فِيهَا » : در آن‌روزها . درآنجاها . در گذر باد . « صَرْعي » : جمع صَريع ، روي زمين‌افتاده . نقش زمين شده . مرده . حال است . « أَعْجَازُ » : ( نگا : قمر / 20 ) . « خَاوِيَةٍ » : فروتپيده ( نگا : بقره / 259 ، كهف / 42 ، حجّ / 45 ، نمل / 52 ) . پوك و توخالي . در اينجا مراد پوسيده و متلاشي است .
سوره حاقة آيه 8
متن آيه :
فَهَلْ تَرَى لَهُم مِّن بَاقِيَةٍ
ترجمه :
آيا كسي را مي‌بيني كه از ايشان بر جاي مانده باشد .
توضيحات :
« باقِيَةٍ » : باقيمانده . بر جاي . در اصل : مِن بَقِيَّةٍ بَاقِيَةٍ ، يا اين كه مِن نَّفْسٍ بَاقِيَةٍ . يا به معني بقاء و اثر است . مصدري است همچون طَاغِيَة ، به معني طغيان ( نگا : اعراب القرآن درويش ) .
سوره حاقة آيه 9
متن آيه :
وَجَاء فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ
ترجمه :
فرعون و كساني كه پيش از او بودند ، و همچنين اهالي شهرها و آباديهاي زير و روشده ( قوم لوط ) مرتكب گناهان بزرگ شدند .
توضيحات :
« جَآءَ . . . بِالْخَاطِئَةِ » : گناه ورزيدند . مرتكب گناه شدند . « الْمُؤْتَفِكَاتُ » : جمع مُؤْتَفِكَة ، شهرها و آباديهاي زير و رو شده ( نگا : توبه / 70 ، نجم / 53 ) . در اينجا مراد اهالي آنجا ، يعني قوم لوط است . « الْخَاطِئَةِ » : خطا . مراد كفر و شرك و ظلم و فساد و انواع گناهان است . مصدر ثلاثي مجرّد است ، همچون عَافِيَة و عاقِبَة .
سوره حاقة آيه 10
متن آيه :
فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً
ترجمه :
آنان با فرستاده پروردگارشان به مخالفت برخاستند ، و خداوند ايشان را به سختي فرو گرفت ( و به عذاب شديدي گرفتار ساخت ) .
توضيحات :
« أَخْذَةً » : گرفتار كردن . فرو گرفتن . « رَابِيَةً » : فوق العاده شديد . زياد و فراوان .
سوره حاقة آيه 11
متن آيه :
إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاء حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ
ترجمه :
ما بدان گاه كه ( در طوفان نوح ) آب طغيان كرد ( و از حدّ معمول فراتر رفت ، نياكان ) شما را سوار كشتي كرديم .
توضيحات :
« حَمَلْنَاكُمْ » : شما را حمل كرديم . اين تعبير كنايه از اسلاف و نياكان ما است . چرا كه اگر آنان نجات نمي‌يافتند ، ما نيز امروزه وجود نداشتيم . « الْجَارِيَةِ » : كشتي ( نگا : ذاريات / 3 ، شوري / 32 ، رحمن / 24 ) .
سوره حاقة آيه 12
متن آيه :
لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ
ترجمه :
تا آن ( حادثه نجات مؤمنان و غرق شدن كافران ، درس عبرتي و ) مايه اندرزي ، براي شما بوده و گوشهاي شنوا آن را فرا گيرند و به خاطر سپرند .
توضيحات :
« تَذْكِرَةً » : پند و اندرز . درس عبرت ( نگا : طه / 3 ، واقعه / 73 ) . « وَاعِيَةٌ » : شنوا و نگاه دارنده . به خاطر سپارنده ( نگا : / 37 ) .
سوره حاقة آيه 13
متن آيه :
فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ
ترجمه :
هنگامي كه يك دم در صور دميده شود .
توضيحات :
« نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ » : يك دم . دميدن نفخه نخستين در صور مراد است .
سوره حاقة آيه 14
متن آيه :
وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً
ترجمه :
و زمين و كوهها از جا برداشته شوند و يكباره در هم كوبيده و متلاشي گردند .
توضيحات :
« دَكَّةً » : يكباره در هم كوبيدن و پخش و پراكنده كردن ( نگا : اعراف / 143 ، كهف / 98 ) . « الْجِبَالُ » : ذكر كوهها بعد از زمين ، مراد همواريها و ناهمواريهاي زمين است كه به هم مي‌خورند و صاف مي‌گردند ( نگا : طه / 106 و 107 ) .
سوره حاقة آيه 15
متن آيه :
فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ
ترجمه :
بدان هنگام است كه آن واقعه ( بزرگ قيامت در جهان ) رخ مي‌دهد ( و رستاخيز بر پا مي‌شود ) .
توضيحات :
« فَيَوْمَئِذٍ » : اين آيه ، جواب شرط ( إِذا ) است .
سوره حاقة آيه 16
متن آيه :
وَانشَقَّتِ السَّمَاء فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ
ترجمه :
و آسمان از هم مي‌شكافد و مي‌پراكند ، و در آن روز سست و نااستوار مي‌گردد .
توضيحات :
« إنشَقَّتْ » : از هم مي‌شكافد و متفرّق مي‌گردد . « وَاهِيَةٌ » : سست و شُل ( نگا : رحمن / 37 ) .
سوره حاقة آيه 17
متن آيه :
وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ
ترجمه :
و فرشتگان در اطراف و كناره‌هاي آسمان ( جديد آن روزي ) قرار مي‌گيرند ، و در آن روز ، هشت فرشته ، عرش پروردگارت را بر فراز سر خود بر مي‌دارند .
توضيحات :
« الْمَلَكُ » : فرشتگان . اسم جنس است و در اينجا معني جمع دارد . « أَرْجَآئِهَا » : أَرْجَآء جمع رَجيِّ ، يا رَجا ، كناره‌ها ، جوانب و اطراف . ضمير ( ها ) به آسمان جديد آن روز بر مي‌گردد ( نگا : المصحف الميسّر ) . « ثَمَانِيَةٌ » : عرش ، بردارندگان عرش ، ملائكه ، كرسي ، قلم ، لوح ، و مانند اينها از غيبيّات است و ما بدانها ايمان داريم و از چند و چون و كم و كيف آنها بي‌خبريم .
سوره حاقة آيه 18
متن آيه :
يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنكُمْ خَافِيَةٌ
ترجمه :
در آن روز ( براي حساب و كتاب ، به خدا ) نموده مي‌شويد ، و ( چه رسد به كارهاي آشكارتان ) چيزي از كارهاي نهانيّتان مخفي و پوشيده نمي‌ماند .
توضيحات :
« تُعْرَضُونَ » : عرضه مي‌شويد . نموده مي‌شويد ( نگا : غافر / 46 ، شوري / 45 ) . بسان مي‌گرديد ( نگا : هود / 18 ) . « لا تَخْفي مِنكُمْ خَافِيَةٌ » : هيچ نهاني از نهانيهاي شما بر خدا پنهان نمي‌ماند . هيچ كاري مخفي و نهاني از كارهايتان بر خودتان و بر ديگران پنهان نمي‌ماند ( نگا : طارق / 9 ) .
سوره حاقة آيه 19
متن آيه :
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَؤُوا كِتَابِيهْ
ترجمه :
و امّا هر كس كه نامه اعمالش به دست راست او داده شود ، ( فرياد شادي سر مي‌دهد و ) مي‌گويد : ( اي اهل محشر ! بيائيد ) نامه اعمال مرا بگيريد و بخوانيد !
توضيحات :
« هَآؤُمُ » : بگيريد ! . ( هَآء ) اسم الفعل است و به معني ( بگيريد ) . واژه ( م ) بيانگر جمع بودن مخاطب است كه افراد پيرامون او هستند . « كِتَابِيَهْ » : حرف ( ه ) در آخر اين واژه و واژه‌هاي : حِسَابِيَهْ ، و مَالِيَهْ ، و سُلْطَانِيَهْ در آيات بعدي ، هاء سكته ناميده مي‌شود و معني خاصّي ندارد .
سوره حاقة آيه 20
متن آيه :
إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيهْ
ترجمه :
آخر من مي‌دانستم كه ( رستاخيزي در كار است و ) من با حساب و كتاب خود روياروي مي‌شوم .
توضيحات :
« ظَنَنتُ » : به يقين مي‌دانستم . « مُلاقٍ » : ملاقات كننده . روياروي شونده .
سوره حاقة آيه 21
متن آيه :
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ
ترجمه :
پس او در زندگي رضايت بخشي خواهد بود .
توضيحات :
« رَاضِيَةٍ » : رضايت بخش .
سوره حاقة آيه 22
متن آيه :
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ
ترجمه :
در ميان باغ والاي بهشت ، جايگزين خواهد شد .
توضيحات :
« فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ » : اين آيه ، بدل ( في عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ) است .
سوره حاقة آيه 23
متن آيه :
قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ
ترجمه :
ميوه‌هاي آن در دسترس است .
توضيحات :
« قُطُوف » : جمع قِطْف ، به معني ميوه‌هاي چيده شده ، ولي در اينجا به معني ميوه‌هائي است كه آماده چيدن است . « دَانِيَةٌ » : نزديك . در دسترس .
سوره حاقة آيه 24
متن آيه :
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئاً بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ
ترجمه :
در برابر كارهائي كه در روزگاران گذشته ( دنيا ) انجام مي‌داده‌ايد . بخوريد و بنوشيد ، گوارا باد !
توضيحات :
« هَنِيئاً » : گوارا . گوارا باد . « بِمَا » : در مقابل چيزي كه . در برابر كارهائي كه . « أَسْلَفْتُمْ » : پيشاپيش فرستاده‌ايد و تقديم داشته‌ايد ( نگا : يونس / 30 ) . « الْخَالِيَةِ » : گذشته . مراد روزگاران دنيا است .
سوره حاقة آيه 25
متن آيه :
وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ
ترجمه :
و امّا كسي كه نامه اعمالش به دست چپش داده شود ، مي‌گويد : اي كاش هرگز نامه اعمالم به من داده نمي‌شد !
توضيحات :
« شِمَال » : دست چپ .
سوره حاقة آيه 26
متن آيه :
وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيهْ
ترجمه :
و هرگز نمي‌دانستم كه حساب من چيست !
توضيحات :
« مَا » : اسم استفهام و مبتدا است .
سوره حاقة آيه 27
متن آيه :
يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ
ترجمه :
اي كاش پايان بخشِ عمرم ، همان مرگ بود و بس !
توضيحات :
« لَيْتَهَا » : ضمير ( هَا ) به ( مَوْتَة ) يعني مرگ بر مي‌گردد . شخص كافر آرزو مي‌كند كه همان گونه كه عقيده داشت ، مرگ آخرين لحظات عمر بود ، و ديگر زنده شدني در ميان نبود . يا اين كه ضمير ( هَا ) به ( حَالَة ) و وضع كنوني او بر مي‌گردد كه از مقام پيدا است . در اين صورت معني آيه چنين است : اي كاش مرگم فرا مي‌رسيد و هم اكنون مي‌مُردم ! . « الْقَاضِيَة » : پايان دهنده . قطع كننده رشته حيات .
سوره حاقة آيه 28
متن آيه :
مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيهْ
ترجمه :
دارائي من ، مرا سودي نبخشيد ، و به درد ( بيچارگي امروز ) من نخورد .
توضيحات :
« مَا أَغْني » : ( نگا : اعراف / 48 ، حجر / 84 ، شعراء / 207 ) .
سوره حاقة آيه 29
متن آيه :
هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيهْ
ترجمه :
قدرت من ، از دست من برفت ! ( و دليل و برهان من ، پوچ و نادرست از آب درآمد ! ) .
توضيحات :
« سُلْطَانِيَهْ » : سلطان ، عبارت از سُلطه و قدرت است . مراد ، هم صحّت بدني و هم قدرت مقام و هم نفوذ كلام است . دليل و برهان . در اين صورت مراد اين است كه حجّت و برهان دنيوي او باطل بوده و هم اينك عكس آن ثابت شده است .
سوره حاقة آيه 30
متن آيه :
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ
ترجمه :
( خدا به فرشتگان نگهبان دوزخ دستور مي‌فرمايد : ) او را بگيريد و به غل و بند و زنجيرش كشيد .
توضيحات :
« غُلُّوهُ » : غل و بند و زنجيرش كنيد ( نگا : اعتراف / 157 ، رعد / 5 ، سبأ / 33 ) .
سوره حاقة آيه 31
متن آيه :
ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ
ترجمه :
سپس او را به دوزخ بيندازيد .
توضيحات :
« صَلُّوهُ » : او را داخل آتش كنيد ( نگا : نساء / 10 ، ابراهيم / 29 ، يس / 64 ) .
سوره حاقة آيه 32
متن آيه :
ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاسْلُكُوهُ
ترجمه :
سپس او را با زنجيري ببنديد و بكَشيد كه هفتاد ذراع درازا دارد .
توضيحات :
« سِلْسِلَةٍ » : زنجير . « ذَرْع » : اندازه و درازا . اندازه گرفتن . « سَبْعُونَ » : هفتاد . مراد تكثير است . « ذِرَاعاً » : فاصله آرنج تا نوك انگشتان دست . ارش . « أسْلُكُوهُ » : جايگزينش كنيد . داخلش كنيد .
سوره حاقة آيه 33
متن آيه :
إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ
ترجمه :
چرا كه او به خداوند بزرگ ايمان نمي‌آورد .
توضيحات :
« كَانَ لا يُؤْمِنُ » : در سراسر زندگي دنيويش ، ايمان و باور نداشت .
سوره حاقة آيه 34
متن آيه :
وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ
ترجمه :
و مردمان را به دادن خوراك به بينوا ، تشويق و ترغيب نمي‌كرد .
توضيحات :
« لا يَحُضُّ » : تشويق نمي‌كرد . ترغيب نمي‌نمود . « طَعَامِ » : به معني اطعام ، يعني خوراك دادن است ، يا اين كه مضافي همچون ( بذل ) محذوف است .
سوره حاقة آيه 35
متن آيه :
فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ
ترجمه :
لذا امروز در اينجا يار مهرباني ندارد .
توضيحات :
« حَمِيمٌ » : دوست صميمي . يار مهربان ( نگا : شعراء / 101 ، غافر / 18 ، فصّلت / 34 ) .
سوره حاقة آيه 36
متن آيه :
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ
ترجمه :
و خوراكي هم ندارد مگر از زردابه و خونابه ( دوزخيان ) .
توضيحات :
« غِسْلِينٍ » : چرك و خون . شوخابه . خونابه . زردابه . ريم . دوزخيان داراي مكان و عذاب مختلفي هستند و هريك از ( ضَرِيع ) و ( زَقُّوم ) و ( غِسْلِين ) غذاي گروهي از ايشان است . يا اين كه هر يك از اينها - كه در حقيقت خوراك نيست - به همه دوزخيان داده مي‌شود ، و خوراك ايشان همچون چيزهائي است ( نگا : التفسير القرآني للقرآن ) .
سوره حاقة آيه 37
متن آيه :
لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِؤُونَ
ترجمه :
چنين خوراكي را جز بزهكاران نمي‌خورند .
توضيحات :
« الْخَاطِئُونَ » : مجرمان و بزهكاران . خطاكاران .
سوره حاقة آيه 38
متن آيه :
فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ
ترجمه :
سوگند مي‌خورم به آنچه مي‌بينيد !
توضيحات :
« لآ أُقْسِمُ » : ( نگا : واقعه / 75 ) .
سوره حاقة آيه 39
متن آيه :
وَمَا لَا تُبْصِرُونَ
ترجمه :
و سوگند مي‌خورم به آنچه نمي‌بينيد !
توضيحات :
« بِمَا تُبْصِرُونَ . . . وَ مَا لا تُبْصِرُونَ » : مراد از ديدنيها و نادنيها ، همه مخلوقات و موجودات است .
سوره حاقة آيه 40
متن آيه :
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ
ترجمه :
اين ( قرآن از سوي خدا آمده است و ) گفتاري است ( كه ) از ( زبان ) پيغمبر بزرگواري ( به نام محمّد ، پخش و تبليغ مي‌شود ) .
توضيحات :
« إِنَّهُ » : قرآن . « رَسُولٍ » : مراد پيغمبر اسلام است كه از سوي خداوند مبلّغِ كلام آسماني است ( نگا : حاقّه / 43 ) .
سوره حاقة آيه 41
متن آيه :
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلاً مَا تُؤْمِنُونَ
ترجمه :
و سخن هيچ شاعري نيست ( چنان كه شما گمان مي‌بريد . اصلاً ) شما كمتر ايمان مي‌آوريد ( و به دنبال حق و حقيقت مي‌افتيد ) .
توضيحات :
« قَلِيلاً مَّا تُؤْمِنُونَ » : ( نگا : بقره / 88 ) .
سوره حاقة آيه 42
متن آيه :
وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلاً مَا تَذَكَّرُونَ
ترجمه :
و گفته هيچ غيبگو و كاهني نيست . اصلاً شما كمتر پند مي‌گيريد ( و يادآور حق و حقيقت مي‌گرديد ، و درست و نادرست را فرق مي‌نهيد ) .
توضيحات :
« قَلِيلاً مَّا تَذَكَّرُونَ » : ( نگا : اعراف / 3 ، نمل / 62 ، غافر / 58 ) .
سوره حاقة آيه 43
متن آيه :
تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
( بلكه كلامي است كه ) از جانب پروردگار جهانيان نازل شده است .
توضيحات :
« تَنزِيلٌ » : ( نگا : شعراء / 192 ، سجده / 2 ، يس / 5 ) .
سوره حاقة آيه 44
متن آيه :
وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ
ترجمه :
اگر پيغمبر پاره‌اي سخنان را به دروغ بر ما مي‌بست .
توضيحات :
« الأَقَاوِيلِ » : جمع أَقْوال ، و آن جمع قَوْل است همچون اَبابيت جمع اَبْيات ، و اَناعيم جمع اَنْعام . اين واژه بيشتر به سخنان دروغين گفته مي‌شود .
سوره حاقة آيه 45
متن آيه :
لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ
ترجمه :
ما دست راست او را مي‌گرفتيم .
توضيحات :
« الْيَمِينِ » : دست راست . مراد دست راست پيغمبر است ( نگا : روح المعاني ، روح البيان ، كشّاف ) . منظور جلوگيري از تعدّي به كلام خدا است . همان گونه كه مي‌گويند : جلو دستش را بگيريد .
سوره حاقة آيه 46
متن آيه :
ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ
ترجمه :
سپس رگ دلش را پاره مي‌كرديم .
توضيحات :
« الْوَتِينَ » : شاهرگ قلب كه خون را به تمام اعضاء بدن مي‌رساند و اگر قطع شود مرگ انسان آني و حتمي است .
سوره حاقة آيه 47
متن آيه :
فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ
ترجمه :
و كسي از شما نمي‌توانست مانع ( اين كار ما در باره ) او شود ( و مرگ را از او باز دارد ) .
توضيحات :
« حَاجِزِينَ » : جمع حاجِز ، به معني مانِع و رادِع . بازدارندگان . جلوگيري كنندگان . خبر ( مَا ) است .
سوره حاقة آيه 48
متن آيه :
وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ
ترجمه :
مسلّماً قرآن پند و اندرز پرهيزگاران است .
توضيحات :
« تَذْكِرَةٌ » : ( نگا : طه / 3 ) .
سوره حاقة آيه 49
متن آيه :
وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ
ترجمه :
ما قطعاً مي‌دانيم كه برخي از شما ( قرآن را ) تكذيب مي‌كنند .
توضيحات :
« مُكَذِّبِينَ » : تكذيب كنندگان .
سوره حاقة آيه 50
متن آيه :
وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ
ترجمه :
آخر قرآن ، مايه حسرت و سبب اندوه كافران است .
توضيحات :
« إِنَّهُ » : اين كه قرآن .
سوره حاقة آيه 51
متن آيه :
وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ
ترجمه :
قرآن ، يقينِ راستين ( و حق و حقيقت فرو فرستاده جهان آفرين ) است .
توضيحات :
« حَقُّ الْيَقِينِ » : ( نگا : واقعه / 95 ) .
سوره حاقة آيه 52
متن آيه :
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ
ترجمه :
حال كه چنين است . با ذكر نام پروردگار بزرگوار خود ، خدا را تسبيح و تقديس كن .
توضيحات :
« فَسَبِّحْ » : ( نگا : آل‌عمران / 41 ، حجر / 98 ، طه / 130 ) . « بِاسْمِ » : به وسيله نام . با بردن نام .
بازگشت به لیست سوره‌ها