تفسير نور:
سوره منافقون آيه 1
متن آيه :
إِذَا جَاءكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ
ترجمه :
هنگامي كه منافقان نزد تو مي‌آيند ، سوگند مي‌خورند و مي‌گويند : ما گواهي مي‌دهيم كه تو حتماً فرستاده خدا هستي ! - خداوند مي‌داند كه تو فرستاده خدا مي‌باشي - ولي خدا گواهي مي‌دهد كه منافقان در گفته خود دروغگو هستند ( چرا كه به سخنان خود ايمان ندارند ) .
توضيحات :
« نَشْهَدُ إِنَّكَ . . . » : هنگامي كه فرد عربي مي‌گويد : أَشْهَدُ إِنَّ . . . مقصودش قسم ياد كردن به خدا است كه او در گفتار خود صادق است ( نگا : المصحف الميسّر ) . « وَاللهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ » : جمله معترضه است .
سوره منافقون آيه 2
متن آيه :
اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاء مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
ترجمه :
آنان سوگندهاي ( دروغين ) خود را سپري ( براي رهائي از گرفتار آمدن به دست عدالت ، و پوشاندن چهره واقعي خويش ) مي‌گردانند ، و ( خود را و مردمان را ) از راه خدا بازمي‌دارند . ايشان چه كار بدي مي‌كنند !
توضيحات :
« جُنَّةً » : سپر ( نگا : مجادله / 16 ) . « صَدُّوا عَن سَبِيلِ اللهِ » : ( نگا : نساء / 167 ، توبه / 9 ، نحل / 88 ) .
سوره منافقون آيه 3
متن آيه :
ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ
ترجمه :
اين ( نفاق و دروغگوئي و بازداشتن از دين ) بدان خاطر است كه ( نخست با زبان ) ايمان آورده‌اند و سپس ( با دل ) كافر شده‌اند ، پس بر دلهايشان مهر نهاده شد ، و ايشان ديگر ( حقيقت را درك نمي‌كنند ، و از ايمان چيزي ) نمي‌فهمند .
توضيحات :
« ءَامَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا » : ( نگا : نساء / 137 ) . « ذلِكَ » : اين نفاق و دروغ و جلوگيري از دين اسلام كه بدان عادت گرفته‌اند . « طُبِعَ عَلي قُلُوبِهِمْ » : ( نگا : توبه / 87 و 93 ، نحل / 108 ، محمّد / 16 ) .
سوره منافقون آيه 4
متن آيه :
وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ
ترجمه :
هنگامي كه ايشان را مي‌بيني ، پيكر ، و سيمايشان تو را مي‌گيرد و به شگفت مي‌آورد ( و به خود مي‌گوئي : چه انسانهاي باوقار و برازنده‌اي ! ) و هنگامي كه به سخن درمي‌آيند ( به علّت حلاوت كلامشان ) به سخنانشان گوش فرا مي‌دهي . ( با وجود اين جذبه سيما و گيرائي گفتار ) آنان انگار تخته‌هائي هستند كه ( بر ديوار ) تكيه داده شده باشند ( بي‌جان و بي‌ايمان ، هيكلهاي توخالي ، درونهاي بي‌نور و صفا ، نقشهائي بر در و ديوارها ) . هر فريادي را بر ضدّ خود مي‌پندارند و هر آوازي را به زيان خويش ! آنان دشمنان بشمارند و از ايشان برحذر باش . خدايشان بكُشاد ! چگونه ( از حق ) برگردانده مي‌شوند ( و منحرف مي‌گردند ؟ ! ) .
توضيحات :
« خُشُبٌ » : جمع خَشَب ، تخته‌ها . « مُسَنَّدَةٌ » : تكيه داده شده . « صَيْحَةٍ » : فرياد . آواز . « قَاتَلَهُمُ اللهُ » : خدايشان بكُشاد ! مراد از كشتن در اينجا ، نفرين كردن و از رحمت محروم گرداندن است . « أَنَّي يُؤْفَكُونَ » : ( نگا : توبه / 30 ، عنكبوت / 61 ، زخرف / 87 ) .
سوره منافقون آيه 5
متن آيه :
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُؤُوسَهُمْ وَرَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ
ترجمه :
چون به آنان گفته شود كه بيائيد تا پيغمبر خدا برايتان آمرزش بخواهد ، سرهاي خود را ( از روي غرور و تكبّر ، و به عنوان استهزاء ) تكان مي‌دهند وآنان راخواهي ديد مستكبرانه روي مي‌گردانند و مي‌روند .
توضيحات :
« لَوَّوْا » : پيچ دادند . مراد تكان دادن سر به عنوان تكبّر و تمسخر است . « يَصُدُّونَ » : روي مي‌گردانند . دوري مي‌كنند از پذيرش دعوت پيغمبر .
سوره منافقون آيه 6
متن آيه :
سَوَاء عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ
ترجمه :
براي آنان يكسان است چه براي ايشان آمرزش بخواهي ، و چه آمرزش نخواهي ، ( چون آنان از نفاق خود دست نمي‌كشند ) هرگز خدا ايشان را نخواهد بخشيد . خداوند قطعاً مردمان فاسق را هدايت نمي‌دهد .
توضيحات :
« أَسْتَغْفَرْتَ » : اصل آن ( أَإِسْتَغْفَرْتَ ) است كه همزه باب استفعال آن براي تخفيف حذف شده است . « الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ » : ( نگا : مائده / 25 و 26 و 108 ) .
سوره منافقون آيه 7
متن آيه :
هُمُ الَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنفِقُوا عَلَى مَنْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى يَنفَضُّوا وَلِلَّهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَفْقَهُونَ
ترجمه :
آنان كسانيند كه مي‌گويند : به آناني كه ( از مكّه به مدينه مهاجرت كرده‌اند و ) نزد فرستاده خدا هستند ، بذل و بخششي نكنيد و چيزي ندهيد تا پراكنده شوند و بروند . ( غافل از اين كه ) گنجينه‌هاي آسمانها و زمين از آن خدا است ( و به هر كس كه بخواهد از آنها بدو عطاء مي‌كند ) وليكن منافقان نمي‌فهمند .
توضيحات :
« مَنْ عِندَ . . . » : مراد مهاجران فقير مدينه است . « رَسُولِ اللهِ » : از روي استهزاء و تمسخر ، منافقان مي‌گفتند : پيغمبر خدا .
سوره منافقون آيه 8
متن آيه :
يَقُولُونَ لَئِن رَّجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ
ترجمه :
مي‌گويند : اگر ( از غزوه بني‌مصطلق ) به مدينه برگشتيم ، بايد افراد باعزّت و قدرت ، اشخاص خوار و ناتوان را از آنجا بيرون كنند . عزّت و قدرت از آن خدا و فرستاده او و مؤمنان است ، وليكن منافقان ( اين را درك نمي‌كنند و ) نمي‌دانند .
توضيحات :
« الأَعَزُّ » : عزيزتر و گرامي‌تر . مقتدرتر و چيره‌تر . منافقان مرادشان خويشتن بود . « الأَذَلَّ » : خوارتر و پست‌تر . منظورشان رسول خدا و مؤمنان مهاجر بود . « للهِ الْعِزَّةُ وَ . . . » : اشاره به اين است كه كلام منافقان قبول است . ولي باعزّت و باقدرت خدا و پيغمبر و مؤمنانند .
سوره منافقون آيه 9
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
ترجمه :
اي مؤمنان ! اموالتان و اولادتان شما را از ياد خدا غافل نكند . كساني كه چنين كنند ( و اموال و اولادشان ، آنان را سرگرم و به خود مشغول دارد ) ايشان زيانكارند .
توضيحات :
« لا تُلْهِكُمْ » : شما را سرگرم و غافل نكند ( نگا : نور / 37 ، حجر / 3 ) . « ذِكْرِ اللهِ » : ياد خدا و عبادت و پرستش او . اطاعت از خدا .
سوره منافقون آيه 10
متن آيه :
وَأَنفِقُوا مِن مَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ الصَّالِحِينَ
ترجمه :
از چيزهائي كه به شما داده‌ايم بذل و بخشش و صدقه و احسان كنيد ، پيش از آن كه مرگ يكي از شما در رسد و بگويد : پروردگارا ! چه مي‌شود اگر مدّت كمي مرا به تأخير اندازي و زنده‌ام بگذاري تا احسان و صدقه بدهم و در نتيجه از زمره صالحان و خوبان شوم ؟ !
توضيحات :
« قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ . . . » : مراد فرا رسيدن مقدّمات مرگ يا سكرات و غمرات آن است . « لَوْ لا » : حرفي است كه دلالت بر طلب حصول مابعد خود دارد و فعل ماضي بعد از خود را از لحاظ معني به مضارع تبديل مي‌نمايد . « أَكُنْ » : عطف بر محلّ ( أَصَّدَّقَ ) است .
سوره منافقون آيه 11
متن آيه :
وَلَن يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذَا جَاء أَجَلُهَا وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
ترجمه :
خداوند هرگز مرگ كسي را به تأخير نمي‌اندازد هنگامي كه اجلش فرا رسيده باشد . خداوند كاملاً آگاه از كارهائي است كه انجام مي‌دهيد ( و سزا و جزاي شما را خواهد داد ) .
توضيحات :
« نَفْساً » : ( نگا : بقره / 48 و 123 و 234 ) .
بازگشت به لیست سوره‌ها