تفسير نور:
سوره حديد آيه 1
متن آيه :
سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
ترجمه :
هرآنچه در آسمانها و زمين است ، خداي را تسبيح و تقديس مي‌كنند ( و با كرنش و پرستش رضاي او را مي‌جويند ) و خدا چيره كاردان است .
توضيحات :
« سَبَّحَ ِللهِ مَا . . . » : ( نگا : اسراء / 44 ، رعد / 13 ، نور / 41 ) .
سوره حديد آيه 2
متن آيه :
لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ترجمه :
مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين از آن خدا است ، و او زنده مي‌گرداند و مي‌ميراند ، و او بر هر چيزي توانا است .
توضيحات :
« لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ . . . » : ( نگا : توبه / 116 ) .
سوره حديد آيه 3
متن آيه :
هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
ترجمه :
او پيشين و پسين و پيدا و ناپيدا است ، و او آگاه از همه چيز است .
توضيحات :
« الأوَّلُ » : پيشين . بي‌آغاز . آن كه بودنش پيش از بودن همه موجودات است . « الآخِرُ » : پسين . بي‌انتها . آن كه پس از نابودي همه موجودات ، باقي و برجاي است . « الظَّاهِرُ » : پيدا و نمودار . آن كه همه چيز جهان ، بودن او را فرياد مي‌دارند ، و بر وجود او دلالت دارند . « الْبَاطِنُ » : ناپيدا . نهان . آن كه حواس ، او را احاطه نمي‌سازد ، و عقول او را درك نمي‌كند .
سوره حديد آيه 4
متن آيه :
هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاء وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
ترجمه :
او است كه آسمانها و زمين را در شش دوره آفريد و سپس بر تخت ( فرمانروائي كائنات ) قرار گرفت . و او مي‌داند چه چيز به زمين نازل و از آن خارج مي‌شود ، و چه چيز از آسمان پائين مي‌آيد و بدان بالا مي‌رود . و او در هر كجا كه باشيد ، با شما است . و خدا مي‌بيند هر چيزي را كه مي‌كنيد .
توضيحات :
« سِتَّةِ أَيَّامٍ » : شش روز . مراد شش دوره است ( نگا : اعراف / 54 ، يونس / 3 ، هود / 7 ) . « إسْتَوي عَلَي الْعَرْشِ » : ( نگا : اعراف / 54 ، يونس / 3 ، رعد / 2 ) . « يَلِجُ » : ( نگا : سبأ / 2 ) .
سوره حديد آيه 5
متن آيه :
لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ
ترجمه :
مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين از آن او است ، و همه كارها بدو برگردانده مي‌شود .
توضيحات :
« لَهُ مُلْكُ . . . » : ( نگا : آل‌عمران / 109 ) .
سوره حديد آيه 6
متن آيه :
يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
ترجمه :
او شب را در روز ، و روز را در شب داخل مي‌گرداند ( و گاهي از شب مي‌كاهد و بر روز مي‌افزايد ، و گاهي از روز مي‌كاهد و بر شب مي‌افزايد ، و نور و ظلمت را بدنبال هم آهسته و آرام روان مي‌دارد ) و او از انسانها و رازهاي سينه‌ها مطلع و باخبر است .
توضيحات :
« يُولِجُ » : داخل مي‌گرداند ( نگا : حج / 61 ، لقمان / 29 ) . « ذَاتِ الصُّدُورِ » : ( نگا : آل‌عمران / 119 و 154 ، مائده / 7 )
سوره حديد آيه 7
متن آيه :
آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَأَنفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ
ترجمه :
به خدا و پيغمبرش ايمان بياوريد ، و از چيزهائي ببخشيد كه شما را در آنها نماينده ( خود در تصرف ، و جانشين ديگران در بدست گرفتن اموال ) كرده است . زيرا كساني كه از شما ايمان بياورند و ( در راه خدا ) بذل و بخشش كنند ، پاداش بزرگي دارند .
توضيحات :
« مُسْتَخْلَفِينَ » : نمايندگان خدا در صرف اموال و دادن آن به افراد مستحق . جانشينان ديگران در بدست گرفتن اموال . اشاره به دو چيز است : الف - در حقيقت مالك اصلي خدا است و اموال سپرده و امانتي در پيش انسان است . ب - دسته‌اي مي‌روند و دسته‌اي مي‌آيند و به نوبت اموال را بدست مي‌گيرند و امانتدار مي‌شوند ( نگا : انعام / 165 ، يونس / 14 ) .
سوره حديد آيه 8
متن آيه :
وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
ترجمه :
چرا نبايد به خدا ايمان بياوريد ؟ در حالي كه پيغمبر ، شما را ( با دلائل قوي و معجزات روشن ) براي ايمان به پروردگارتان دعوت مي‌كند ؟ و ( خداوند هم ) از شما پيمان ( فطري و كَوني ) گرفته است ( و نشانه‌هاي ايمان آوردن به خود را در درونتان سرشته است و در بيرونتان به معرض تماشا گذاشته شده است ) اگر خواهان ايمان آوردن هستيد ؟
توضيحات :
« قَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ » : خداوند از شما پيمان ايمان آوردن گرفته است . اين پيمان غير از طريق وحي و نقل ، به دو شيوه از طريق درك و عقل ، از هر انساني گرفته شده است : الف - خدا انسان را بر فطرت سليم خداشناسي سرشته است ، و اگر حجاب ماديات و لذائذ دنيوي بگذارد ، انسان ذاتاً خداشناس است ، و نداي وجدان او را به پرستش يزدان فرياد مي‌دارد ( نگا : روم / 30 ) . ب - خدا قوانين و ضوابط و عجائب و غرائبي را در جلو ديدگان انسان گذاشته است و جهاني را در پيش روي او گسترانيده است كه از ذره تا كهكشان آن ، دالّ بر وجود يزدان است ( نگا : اعراف / 172 ) . « إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ » : اگر خواستار ايمان و حاضر براي پذيرش آن هستيد . اين بخش از آيه ، در معني مقدم بر ديگر قسمتهاي آيه است ، و در اصل چنين است : إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ، مَا لَكُمْ لا تُؤْمِنُونَ بِاللهِ ، وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَ قَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ ؟ ( نگا : روح‌المعاني ، التفسير القرآني للقرآن ) . پس منظور از ( إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ) اين است كه : اگر شما حاضر به ايمان آوردن به خدا و پذيرش دلائل هستيد ، اينجا جاي آن است .
سوره حديد آيه 9
متن آيه :
هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ
ترجمه :
خدا است كه آيه‌هاي واضح و روشن را بر بنده خود نازل مي‌گرداند تا شما را از تاريكيها ( ي جهالت و ضلالت برهاند ، و ) به نور ( ايمان و هدايت ) برساند . چرا كه خدا نسبت به شما بسيار بامحبت و داراي مهر فراوان است .
توضيحات :
« ءَايَاتٍ بَيِّنَاتٍ » : ( نگا : بقره / 99 ، يونس / 15 ، نور / 1 ) . « رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ » : ( نگا : بقره / 143 ، توبه / 117 ) .
سوره حديد آيه 10
متن آيه :
وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُوْلَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا مِن بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلّاً وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
ترجمه :
چرا در راه خدا نبايد ببخشيد و خرج كنيد ، و حال اين كه ( اموال شما امانتي بيش نيست و تا آخر در دست شما نمي‌ماند ، و همه چيزهاي ) برجاي مانده آسمانها و زمين به خدا مي‌رسد ؟ كساني از شما كه پيش از فتح ( مكّه ، به سپاه اسلام كمك كرده‌اند و از اموال خود ) بخشيده‌اند و ( در راه خدا ) جنگيده‌اند ، ( با ديگران ) برابر و يكسان نيستند . آنان درجه و مقامشان فراتر و برتر از درجه و مقام كساني است كه بعد از فتح ( مكه ، در راه اسلام ) بذل و بخشش نموده‌اند و جنگيده‌اند . اما به هر حال ، خداوند به همه ، وعده پاداش نيكو مي‌دهد ، و او آگاه از هر آن چيزي است كه مي‌كنيد .
توضيحات :
« مِيرَاثُ » : تركه . مرده ريگ . « لِلّهِ مِيراثُ السَّمَاوَاتِ . . . » : ( نگا : آل‌عمران / 180 ، حجر / 23 ، انبياء / 89 ، قصص / 58 ) . « الْفَتْحِ » : فتح مكه . « الْحُسْني » : جزا و پاداش نيكو كه بهشت است .
سوره حديد آيه 11
متن آيه :
مَن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ
ترجمه :
كيست كه به خدا قرض نيكوئي دهد ( و از اموالي كه بدو داده شده است ببخشد ) تا آن را براي او چندين برابر گرداند ، و پاداش ارزشمندي بدو رساند ؟
توضيحات :
« يُقْرِضُ اللهَ . . . » : ( نگا : بقره / 245 ، مائده / 12 ) . « كَرِيمٌ » : پرارزش . گرانقدر .
سوره حديد آيه 12
متن آيه :
يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِم بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
ترجمه :
روزي مردان مؤمن و زنان مؤمن را خواهي ديد كه ( به سوي بهشت حركت مي‌كنند و ) نور ( ايمان و اعمال خوب ) ايشان ، پيشاپيش آنان و در سمت راستشان در تلألؤ و درخشش است ( و فرشتگان بديشان مبارك‌بادي مي‌گويند و مي‌فرمايند : ) مژده باد ! كه امروز به بهشتي درمي‌آئيد كه در زير ( كاخها و درختان ) آن ، رودبارها جاري است و جاودانه در آنجا بسر مي‌بريد و مي‌مانيد . پيروزي بزرگ و رستگاري سترگ ، اين است ( خوش باشيد ) .
توضيحات :
« يَسْعي » : در حركت است . « نُورُهُمْ » : نور ايمان و اعمال نيك آنان . « بَيْنَ أَيْدِيهِمْ » : جلو آنان . پيشاپيش ايشان . روبرويشان . « أَيْمَانِهِمْ » : أَيْمان ، جمع يَمين ، طرف راست . دست راست ايشان . هدف از روبرو و طرف راست همه جهات است ، ولي ذكر اين دو جهت به خاطر احترام و شرفي است كه دارند ( نگا : روح‌المعاني ) . « بُشْري » : ( نگا : بقره / 97 ، آل‌عمران / 126 ، انفال / 10 ) .
سوره حديد آيه 13
متن آيه :
يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ
ترجمه :
روزي مردان منافق و زنان منافق به مؤمنان مي‌گويند : ( با شتاب به سوي بهشت حركت نكنيد و ) منتظرمان بمانيد تا از نور شما فروغ و پرتوي ( به ما بتابد و از آن ) استفاده كنيم ! بديشان گفته مي‌شود : به عقب برگرديد ( و مجدّداً به دنيا برويد ) و نوري به دست بياوريد ! در اين حال ناگهان ديواري ميان آنان زده مي‌شود كه دري دارد . داخل آن ( كه به طرف مؤمنان است ) رو به رحمت است ( كه بهشت و نعمت سرمدي است ) و خارج آن ( كه به طرف منافقان است ) رو به عذاب است ( كه دوزخ و نقمت ابدي است ) .
توضيحات :
« أُنظُرُونَا » : منتظر ما بمانيد و شتاب مكنيد . به ما بنگريد تا از نور صورت شما بهره‌مند شويم و راه خود را پيدا كنيم ( نگا : قاسمي ) . نظر لطف و محبتي به ما بيفكنيد و سهمي از نور خود را به ما بدهيد . « نَقْتَبِسْ » : شعله و پرتوي برگيريم ( نگا : طه / 10 ) . « إِرْجِعُوا وَرَآءَكُمْ » : به عقب برگرديد . مراد برگشتن به دنيا است . « قِيلَ » : گويندگان آن مؤمنان يا فرشتگانند . « سُورٍ » : ديوار بلند . باره . بارو . « بابٌ » : در . دروازه . چه بسا مراد اين باشد كه چنين ديواري دروازه‌اي دارد كه مؤمنان از آنجا وارد طرف بهشت مي‌گردند و پس از ورود همه آنان ، به روي منافقان بسته مي‌شود . « بَاطِنُهُ » : داخل آن . قسمتي كه مؤمنان در آنجا هستند . « ظَاهِرُهُ » : پشت ديوار . خارج ديوار . قسمتي كه منافقان در آنجا هستند .
سوره حديد آيه 14
متن آيه :
يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ قَالُوا بَلَى وَلَكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاء أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ
ترجمه :
منافقان ، مؤمنان را فرياد مي‌دارند ، مگر ما ( در دنيا ) با شما نبوديم ؟ مي‌گويند : بلي ! وليكن ( با نفاق ) خويشتن را گرفتار بلا كرديد ، و چشم به راه ( مرگ پيغمبر ، و نابودي مسلمانان ، و برچيده شدن اسلام ) مانديد و ( درباره حقانيت دعوت پيغمبر و قرآن و وجود معاد و رستاخيز ) شك و ترديد ورزيديد ، و آرزوها و پندارها شما را گول زد ، تا اين كه فرمان خدا ( دائر بر مرگتان ) در رسيد و اهريمن ( بدكاره و نفس امّاره ) فريبكار ، شما را درباره خدا فريب داد .
توضيحات :
« فَتَنتُمْ » : در فتنه و بلا انداخته‌ايد . « تَرَبَّصْتُمْ » : درنگ كرده‌ايد . منتظر مانده‌ايد . « إِرْتَبْتُمْ » : شك و ترديد نموده‌ايد . دودلي ورزيده‌ايد . « غَرَّتْكُمْ » : ( نگا : جاثيه / 35 ، انعام / 70 و 130 ، اعراف / 51 ) . « الْغَرُورُ » : ( نگا : لقمان / 33 ، فاطر / 5 ) .
سوره حديد آيه 15
متن آيه :
فَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلَاكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
ترجمه :
پس امروز ، هم از شما ، و هم از كافران ، عوضي و غرامتي پذيرفته نمي‌شود . جايگاه شماها آتش دوزخ است . دوزخ سرپرستتان است ( و پناهگاهي جز آن نداريد ) و چه بد سرنوشتي و چه بد جايگاهي است !
توضيحات :
« فِدْيَةٌ » : عوض . غرامت . در قيامت تنها وسيله نجات ايمان و عمل صالح است . در آن روز تمام اسباب و وسائل مادي كه در اين جهان براي رسيدن به مقاصد معمول است از كار مي‌افتد ، و پيوندها بريده مي‌شود ( نگا : بقره / 48 و 254 ، دخان / 41 ، طور / 46 ، مؤمنون / 101 ، مدثر / 38 ) . « مَأْوَاكُمُ النَّارُ » : ( نگا : عنكبوت / 25 ، جاثيه / 34 ) . « مَوْلي » : سرپرست . سرور . يار و ياور . در اينجا واژه آقا و ياور ، جنبه ريشخند و تمسخر دارد . بدان مي‌ماند كه ستمگري به مهلكه بيفتد و طلب كمك كند و بدو گفته شود : يار و مددكار و ولي و سرپرست تو چوبه دار ، و پرت كردن به ميان آتش سوزان و قهار است . « بِئْسَ الْمَصِيرُ » : ( نگا : بقره / 126 ، آل‌عمران / 162 ، انفال / 16 ) .
سوره حديد آيه 16
متن آيه :
أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه :
آيا وقت آن براي مؤمنان فرا نرسيده است كه دلهايشان به هنگام ياد خدا ، و در برابر حق و حقيقتي كه خدا فرو فرستاده است ، بلرزد و كرنش برد ؟ و آنان همچون كساني نشوند كه براي آنان قبلاً كتاب فرستاده شده است و سپس زمان طولاني بر آنان سپري گشته است ، و دلهايشان سخت شده است ، و بيشترشان فاسق و خارج ( از حدود دين خدا ) گشته‌اند .
توضيحات :
« أَلَمْ يَأْنِ . . . » : آيا نزديك نشده است ؟ آيا وقت آن فرا نرسيده است ؟ از ماده ( أَني ، يَأْني ، أَنْياً ) . « ذِكْرِ » : ياد . به خاطر آوردن . « لِذِكْرِ » : حرف ( ل ) به معني ( عِندَ ) است ( نگا : اسراء / 78 ) . « مَا نَزَلَ . . . » : مراد قرآن است . « الأمَدُ » : زمان . مدت . مراد فاصله زماني ايشان با پيغمبران است .
سوره حديد آيه 17
متن آيه :
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
ترجمه :
بدانيد كه خداوند زمين مرده را زنده مي‌كند . ما آيه‌ها را براي شما ( با ذكر مثالها ) روشن مي‌گردانيم و بيان مي‌داريم ، تا اين كه شما ( مطالب و مقاصد آنها را ) فهم كنيد .
توضيحات :
« يُحْيِ الأرْضَ . . . » : ( نگا : روم / 19 و 24 و 50 ) .
سوره حديد آيه 18
متن آيه :
إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ
ترجمه :
مردان بخشنده و زنان بخشنده‌اي كه ( با دادن صدقات و انجام خيرات و حسنات ) به خدا قرض نيكوئي مي‌دهند ( پاداش بخشش و وامشان ) براي ايشان چندين برابر مي‌شود ، و مزد بزرگ و قابل توجهي دارند .
توضيحات :
« الْمُصَّدِّقِينَ » : متصدّقين . صدقه‌دهندگان . انفاق‌كنندگان . ( نگا : يوسف / 88 ، احزاب / 35 ) . « يُضَاعَفُ لَهُمْ » : ثواب تصدق و قرض ايشان چندين برابر گردانده مي‌شود ( نگا : بقره / 261 و 245 ، نساء / 40 ) . استعمال ضمير ( هم ) در اينجا و ضمير ( و ) در ( أَحْسَنُوا ) از راه تغليب است و به مردان و زنان تعلق دارد .
سوره حديد آيه 19
متن آيه :
وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاء عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ
ترجمه :
كساني كه به خدا و به پيغمبرانش ايمان بياورند ، آنان راستان و گواهان پيشگاه پروردگارشانند و اجر خود را و نور خود را دارند . اما كساني كه كافر بشوند و آيات ما را تكذيب كنند ، آنان دوزخيانند .
توضيحات :
« الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَدَآءُ » : ( نگا : نساء / 69 ) . « عِندَ ربِّهِمْ » : در پيشگاه پروردگارشان . به عقيده پروردگارشان .
سوره حديد آيه 20
متن آيه :
اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرّاً ثُمَّ يَكُونُ حُطَاماً وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ
ترجمه :
بدانيد كه زندگي دنيا تنها بازي ، سرگرمي ، آرايش و پيرايش ، نازش در ميان همديگر ، و مسابقه در افزايش اموال و اولاد است و بس . دنيا همچو باران است كه گياهان آن ، كشاورزان را به شگفت مي‌آورد ، سپس گياهان رشد و نمو مي‌كنند ، و بعد گياهان را زرد و پژمرده خواهي ديد ، و آنگاه خرد و پرپر مي‌گردند . در آخرت عذاب شديدي ( براي دنياپرستان ) و آمرزش و خوشنودي خدا ( براي خداپرستان ) است . اصلاً زندگي دنيا چيزي جز كالاي فريب نيست .
توضيحات :
« لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ » : ( نگا : انعام / 32 ، عنكبوت / 64 ، محمد / 36 ) . « تَفَاخُرٌ » : نازش بر يكديگر . به خود باليدن و خود را ستودن . « تَكَاثُرٌ » : مسابقه در افزايش مال و جاه ، و نازش به دارائي و عزت و قدرت . « غَيْثٍ » : باران . « الْكُفَّارَ » : جمع كافِر ، كشاورزان ( نگا : فتح / 29 ) . « ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرّاً ثُمَّ يَكُونُ حُطَاماً » : ( نگا : زمر / 21 ) . « مَتَاعُ الْغُرُورِ » : ( نگا : آل‌عمران . 185 ) .
سوره حديد آيه 21
متن آيه :
سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاء وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ
ترجمه :
بر يكديگر پيشي بگيريد براي رسيدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتي كه پهناي آن همسان پهناي آسمان و زمين است . براي كساني آماده شده است كه به خدا و پيغمبرانش ايمان داشته باشند . اين ، عطاء خدا است ، و به هر كس كه بخواهد آن را مي‌دهد ، و خدا داراي عطاء بزرگ و فراوان است .
توضيحات :
« سَابِقُوا » : با همديگر مسابقه دهيد . بر يكديگر پيشي گيريد . « عَرْضُهَا . . . » : ( نگا : آل‌عمران / 133 ) .
سوره حديد آيه 22
متن آيه :
مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
ترجمه :
هيچ رخدادي در زمين به وقوع نمي‌پيوندد ، يا به شما دست نمي‌دهد ، مگر اين كه پيش از آفرينش زمين و خود شما ، در كتاب بزرگ و مهمي ( به نام لوح محفوظ ، ثبت و ضبط ) بوده است ، و اين كار براي خدا ساده و آسان است .
توضيحات :
« مُصِيبَةٍ » : رخداد در معني عام خود ( نگا : في ظلال القرآن ) اعم از خير يا شر . « كِتَابٍ » : لوح محفوظ . علم خدا ( نگا : انعام / 59 ، يس / 12 ) . « نَبْرَأَهَا » : آن را بيافرينيم . مراد آفرينش زمين و انسانها و بطور كلي همه كائنات است . « يَسِيرٌ » : ساده . آسان . با قياس به علم خدا ، زمان گذشته و حال و آينده ، و مشكل و مشكلتر و مشكلترين ، و آسان و آسانتر و آسانترين ، معني ندارد . جهان برابر نقشه و طرح قبلي خدا ساخته شده است و همه چيز در آن دقيق و اندازه‌گيري گشته است ، و لذا چيزي ناسنجيده و خودسرانه رخ نمي‌دهد و خارج از نقشه پياده نمي‌گردد .
سوره حديد آيه 23
متن آيه :
لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
ترجمه :
اين بدان خاطر است كه شما نه بر از دست دادن چيزي غم بخوريد كه از دستتان بدر رفته است ، و نه شادمان بشويد بر آنچه خدا به دستتان رسانده است . خداوند هيچ شخص متكبر فخرفروشي را دوست نمي‌دارد .
توضيحات :
« لِكَيْ لا . . . » : شما را بر اين مسأله باخبر كرديم كه تا . جهان را بدين خاطر چنين آفريديم كه تا . « فَاتَكُمْ » : از دست داديد . از دستتان بدر رفت ( نگا : آل‌عمران / 153 ) . « ءَاتَاكُمْ » : به شما داد . به دستتان رساند . « مُخْتَالٍ فَخُورٍ » : ( نگا : نساء / 36 ، لقمان / 18 ) . مراد آيه اين است كه انسان بطور كلي غمگين يا شادمان نگردد ، بلكه آيه انسان را رهنمود مي‌فرمايد به اين كه او دلبسته و شيفته و عبد و اسير زرق و برق جهان نگردد ، و خوشيها و ناخوشيهايش را گذرا بداند و آنها را جاودانه نپندارد ، و مست ناز و نعمت ، و يا زنداني بلا و مصيبت نشود ، و بداند كه او مسافري به سوي آخرت است و راه از نشيب و فراز برخوردار است .
سوره حديد آيه 24
متن آيه :
الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ
ترجمه :
همان كساني كه بخل ميورزند و مردم را نيز به بخل ورزيدن دعوت مي‌كنند . هر كس كه ( از اين فرمان ) روي‌گردان شود ( به خدا زياني نمي‌رساند ) چرا كه خداوند بي‌نياز و شايسته ستايش است .
توضيحات :
« الَّذِينَ . . . » : بدل از ( كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ) است . يا خبر مبتداي محذوف است : هُمُ الَّذِينَ . و يا اين كه مبتدا است و خبر آن محذوف است : الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ ، فَإِنَّهُمْ يَسْتَحِقُّونَ الْعَذَابَ . « يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ » : ( نگا : نساء / 37 ) .
سوره حديد آيه 25
متن آيه :
لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
ترجمه :
ما پيغمبران خود را همراه با دلائل متقن و معجزات روشن ( به ميان مردم ) روانه كرده‌ايم ، و با آنان كتابهاي ( آسماني و قوانين ) و موازين ( شناسائي حق و عدالت ) نازل نموده‌ايم تا مردمان ( برابر آن در ميان خود ) دادگرانه رفتار كنند . و آهن را پديدار كرده‌ايم كه داراي نيروي زياد و سودهاي فراواني براي مردمان است . هدف ( از ارسال انبياء و نزول كتب آسماني و همچنين آفرينش وسائلي چون آهن ) اين است كه خداوند بداند چه كساني او را و فرستادگانش را بگونه نهان و پنهان ( از ديدگان مردمان ) ياري مي‌كنند . خداوند نيرومند و چيره است .
توضيحات :
« الْبَيِّنَاتِ » : ( نگا : روم / 47 ، غافر / 22 ) . « الْكِتَابَ » : جنس كتاب مراد است . يعني همه كتابهاي آسماني . « الْمِيزَانَ » : ( نگا : شوري / 17 ، رحمن / 7 و 8 و 9 ) . « الْقِسْطِ » : عدل ( نگا : آل‌عمران / 18 و 21 ، نساء / 127 و 135 ) . « أَنزَلْنَا الحَدِيدَ » : آهن را آفريده‌ايم و پديدار كرده‌ايم . « أَنزَلْنَا » : بوجود آورده‌ايم . خلق كرده‌ايم . ( نگا : اعراف / 26 ، زمر / 6 ) . « لِيَقُومَ » : تا عمل بكنند . تا دست بيازند ( نگا : نساء / 127 ) . « بَأْسُ » : قوت . نيرو . ( نگا : نساء / 84 ، انعام / 65 ، اسراء / 5 ) . « لِيَعْلَمَ اللهُ . . . » : ( نگا : بقره / 143 ، آل‌عمران / 140 و 142 ، كهف / 12 ) . « بِالْغَيْبِ » : دور از چشم مردم . بعد از وفات انبياء . بي‌آنكه خدا را ببينند .
سوره حديد آيه 26
متن آيه :
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه :
ما نوح و ابراهيم را ( پيغمبر ، و به سوي مردم ) روانه كرده‌ايم ، و در دودمان آنان نبوّت و كتابها ( ي آسماني ، از جمله تورات و انجيل و زبور و قرآن ) را قرار داديم . برخي از آنان راهياب شدند ، و بسياري از ايشان ( از راه راست خداشناسي ، منحرف و ) خارج شدند .
توضيحات :
« نُوحاً وَ إِبْرَاهِيمَ » : ذكر اين دو پيغمبر اولوالعزم ، بدان خاطر است كه آنان پدر همه انبياء بعد از خود هستند ( نگا : عبدالكريم الخطيب ) و نوح شيخ‌الانبياء ( نگا : صفوة التفاسير ) و پدر دوم نام گرفته است ( نگا : شربيني ) ، و ابراهيم قهرمان توحيد ، و ابوالانبياء بوده ( نگا : صفوة التفاسير ) و عربها و روميها و بني‌اسرائيل از نژاد او هستند ( نگا : شربيني ) . « الْكِتَابَ » : كتابهاي آسماني از جمله كتب اربعه : تورات و زبور و انجيل و قرآن . خط و نوشتن ( نگا : شربيني ، روح‌المعاني ) . « وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً وَ إِبْرَاهِيمَ . . . » : عطف بر ( لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ ) بوده و بخش پسين ، تفصيل اجمال بخش پيشين است .
سوره حديد آيه 27
متن آيه :
ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه :
سپس به دنبال نوح و ابراهيم ( و انبياء پيشين و هم‌عصر با ايشان ) پيغمبراني را روانه كرديم و بدنبال همه آنان ، عيسي پسر مريم را فرستاديم و بدو انجيل عطاء نموديم ، و در دل پيروان عيسي مهر و عطوفت ( مسلمانان ) را قرار داديم . پيروان او رهبانيت سختي را پديد آوردند كه ما آن را بر آنان واجب نكرده بوديم ، وليكن خودشان آن را براي بدست آوردن خوشنودي خدا پديد آورده بودند ( و بر خويشتن نذر و واجب نموده بودند ) . اما آنان چنانكه بايد آن را مراعات نكردند . ما به كساني كه از ايشان ( به محمد ) ايمان آوردند پاداش درخورشان را داديم ، ولي بيشترشان ( از راه راست منحرف و ) خارج شدند ( و سزاي اعمال بد خود را ديدند ) .
توضيحات :
« قَفَّيْنَا عَلي ءَاثَارِهِمْ » : ( نگا : مائده / 46 ) . « جَعَلْنَا . . . رَأفَةً وَ رَحْمَةً » : برخي گفته‌اند چنين رأفت و رحمت خدادادي خودشان ، نسبت به خودشان ، مراد است ، همسان مهر و عطوفت مسلمانان در حق يكديگر ( نگا : آل‌عمران / 103 ) . بعضي گفته‌اند مراد رأفت و رحمت مسيحيان حقيقي نسبت به مسلمانان است ( نگا : مائده / 82 ) . « رَهْبَانِيَّةً » : در آغاز به معني ترس از خدا و بي‌اعتنائي نسبت به دنيا بود ، ولي بعدها جنبه غارنشيني و ديرنشيني و دوري از مردمان و ترك ازدواج و پشت پا زدن به تمام نعمتها و خوشيهاي دنيا را پيدا كرد . منصوب به اشتغال است . « إِلاَّ ابْتِغَآءَ » : مستثني منقطع است و ( إِلاّ ) به معني ( لكِنَّ ) است ( نگا : كشاف ) . خلاصه : رهبانيت را كشيشان و مسيحيان براي رضاي خدا پديدار نمودند و بر خويشتن نذر و فرض كردند و بعدها آن را مراعات ننمودند ، و به آئين تثليث درآمدند . ناگفته نماند كه رهبانيت در اسلام حرام است و پيغمبر فرموده است : لا رَهْبانِيَّةَ فِي الإِسْلامِ ( نگا : المصحف الميسر ) .
سوره حديد آيه 28
متن آيه :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
ترجمه :
اي كساني كه ( از اهل كتاب بشماريد و به خدا و پيغمبران الهي و كتابهاي تورات و انجيل ) ايمان آورده‌ايد ! از خدا بترسيد و به پيغمبر او ( محمدبن عبدالله ، خاتم انبياء ، هم ) ايمان بياوريد ، تا خداوند دو پاداش از رحمت خود را به شما دهد ( يكي پاداش ايمان به عيسي ، و ديگري پاداش ايمان به محمد ) ، و نيز براي شما نوري را پديدار گرداند كه در پرتو آن حركت كنيد ، و شما را ببخشايد ، چرا كه خدا بسيار بخشاينده و مهربان است .
توضيحات :
« يَآ أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا . . . » : مخاطب مسيحياني هستند كه به عيسي و همه انبياء –صلوات‌الله عليهم - ايمان آورده و به خاتم‌الانبياء نيز ايمان مي‌آورند ( نگا : المراغي ) . « كِفْلَيْنِ » : مثني كِفْل است ، به معني نصيب و بهره و سهم ( نگا : نساء / 85 ) ، برخي آن را به مثني محدود نكرده و بلكه براي كثرت مي‌دانند ( نگا : معجم‌الفاظ القرآن الكريم ) . در اين صورت معني : ( يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ ) چنين مي‌شود : پاداش زيادي به شما مي‌دهد . « نُوراً » : مراد نور قرآن در دنيا ( نگا : مائده / 15 ) و يا نور ايمان در قيامت است ( نگا : حديد / 12 ) .
سوره حديد آيه 29
متن آيه :
لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ
ترجمه :
تا اهل كتاب بدانند كه ( اگر به محمد ايمان نياورند ) هيچ سهمي از فضل و عطاء الهي ندارند ، و اين كه فضل و عطاء در دست خدا است ، و آن را به هر كس كه بخواهد مرحمت مي‌كند ، و خداوند داراي فضل و عطاء فراوان و بزرگ است .
توضيحات :
« لِئَلاّ يَعْلَمَ » : تا بدانند . حرف ( لا ) زائد و براي تأكيد نفي است . « أَهْلُ الْكِتَابِ » : مراد كساني است كه به عيسي و ساير پيغمبران ايمان آورده ، ولي به پيغمبر اسلام ايمان نداشته و بهشت را منحصر به خود مي‌دانستند ( نگا : بقره / 111 و 135 ) . « الْفَضْلِ » : موهبت . مرحمت . عطيه . لطف ( نگا : بقره / 64 و 105 ، آل‌عمران / 73 و 74 ) .
بازگشت به لیست سوره‌ها