تفسير نور:
سوره ليل آيه 1
متن آيه :
وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى
ترجمه :
سوگند به شب در آن هنگام كه ( روي زمين را فرا مي‌گيرد ، و همه اشياء را با تاريكي خود ) مي‌پوشاند ( و مردمان و جانداران را به استراحت و سكون مي‌كشاند ) !
توضيحات :
« يَغْشَيا » : فرا مي‌گيرد و مي‌پوشاند .
سوره ليل آيه 2
متن آيه :
وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى
ترجمه :
و به روز سوگند در آن هنگام كه جلوه‌گر و روشن مي‌گردد ( و ظلمت شب را مي‌راند و مردمان و جانداران را ديگر باره به جنبش و تلاش مي‌اندازد ) !
توضيحات :
« تَجَلَّيا » : روشن و آشكار گرديد . جلوه‌گر آمد .
سوره ليل آيه 3
متن آيه :
وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى
ترجمه :
و به آن كه نر و ماده را مي‌آفريند .
توضيحات :
« الذَّكَرَ وَ الأُنثَيا » : نر و ماده انسانها و حيوانها و گياهها و همه اشياء مراد است ( نگا : رعد / 3 ، ذاريات / 49 ، يس / 36 ) .
سوره ليل آيه 4
متن آيه :
إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى
ترجمه :
سعي و تلاش شما جوراجور و گوناگون است ( و لذا جزا و سزاي شما هم متفاوت و مختلف خواهد بود ) .
توضيحات :
« شَتَّيا » : جمع شَتِيت ، پراكنده . مراد مختلف و متفاوت و از هم جدا است . دسته‌اي نيكوكار و پرهيزگار ، و گروهي بدكردار و ناپرهيزگار ، بعضي مؤمن و صادق ، و برخي كافر و فاسق ، و . . . تلاشهائي براي درم و شكم و لذائذ نفساني ، و تلاشهائي در راه خدمت به مردمان و رضاي يزدان و اجراي اوامر ربّاني . و . . . اين آيه بيانگر دو خطّ سير متمايز و جهت‌گيري متفاوت است و جواب قسم است .
سوره ليل آيه 5
متن آيه :
فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى
ترجمه :
كسي كه ( در راه خدا دارائي خود را ) بذل و بخشش كند ، و پرهيزگاري پيشه سازد ( و از آفريدگار خويش بهراسد ) .
توضيحات :
« أَعْطَيا » : صرف كرد و داد . خرج و پخش كرد . « إتَّقَيا » : از خدا ترسيد . تقوا و پرهيزگاري پيشه كرد .
سوره ليل آيه 6
متن آيه :
وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى
ترجمه :
و به پاداش خوب ( خدا در اين سرا ، و خوبتر خدا در آن سرا ) ايمان و باور داشته باشد .
توضيحات :
« الْحُسْنَيا » : پاداش خوب خدا كه در اين جهان بهره مؤمنان مي‌گردد ( نگا : زمر / 10 ، نحل / 30 ) و پاداش بهتر خدا كه در آن جهان نصيب مسلمانان مي‌شود ( نگا : آل‌عمران / 148 ، يونس / 26 ) . خير مطلقي كه خدا آن را خير مي‌داند . يعني آن كسي كه بذل و بخشش مي‌كند و پرهيزگاري پيشه مي‌سازد و به خوب و خوبي ايمان دارد ، و در يك كلام ، حسنات و سيّئات و فضيلت و رذيلت را همسان نمي‌شمارد ، و بالطبع به پاداش نيكيها و پادافره بديها معتقد است . ( الْحُسْنَيا ) مي‌تواند صفت مشبّهه ، يا صفت تفضيلي باشد .
سوره ليل آيه 7
متن آيه :
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى
ترجمه :
( مشكلات و موانع را براي او آسان مي‌سازيم و در كار خير توفيقش مي‌دهيم و ) او را آماده رفاه و آسايش مي‌نمائيم .
توضيحات :
« نُيَسِّرُهُ » : او را مهيّا و آماده مي‌سازيم . « الْيُسْرَيا » : رفاه و آسايش . ساده و آسان . آيه متضمّن دو معني است : الف - او را آماده براي زندگي خوش و آسوده آخرت مي‌سازيم ( نگا : نحل / 97 ) . ب - او را آماده انجام كارهاي ساده و آساني مي‌سازيم كه پيشتر براي او مشكل و دشوار بود . يعني در پرتو گام نهادن به راه خدا مشكلات را برايش ساده و در انجام آنها توفيقش مي‌دهيم ( نگا : مائده / 16 ، عنكبوت / 69 ) . اصولاً ايمان به معاد و پاداش عظيم الهي ، مشكلات را در نظر انسان سهل و آسان جلوه‌گر مي‌سازد و نه تنها مال ، بلكه جان خود را در طبق اخلاص مي‌گذارد و از اين ايثارگري لذّت مي‌برد .
سوره ليل آيه 8
متن آيه :
وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى
ترجمه :
و امّا كسي كه تنگ‌چشمي بكند ( و به بذل و بخشش دارائي در راه خدا دست نيازد ) و خود را بي‌نياز ( از خدا و توفيق و پاداش دنيوي و اخروي الهي ) بداند .
توضيحات :
« إسْتَغْنَيا » : خود را بي‌نياز دانست . مراد بي‌نياز از خدا ، و مدد و ياري دنيوي ، و اجر و پاداش اخروي يزدان جهان است ( نگا : عبس / 5 ) .
سوره ليل آيه 9
متن آيه :
وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى
ترجمه :
و به پاداش خوب ( خدا در اين سرا ، و خوبتر خدا در آن سرا ) ايمان و باور نداشته باشد .
توضيحات :
« الْحُسْنَيا » : ( نگا : آيه ششم ) .
سوره ليل آيه 10
متن آيه :
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى
ترجمه :
او را آماده براي سختي و مشقّت ( و زندگي بس مشكل و ناگوار دوزخ ) مي‌سازيم .
توضيحات :
« الْعُسْرَيا » : سختي و مشقّت . شدّت و محنت . خواري ناشي از عدم توفيق در اعمال صالحه ( نگا : الميزان ) . عذاب دوزخ .
سوره ليل آيه 11
متن آيه :
وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى
ترجمه :
در آن هنگام كه ( به گور ) پرت مي‌گردد ، دارائيش چه سودي به حال او دارد ؟
توضيحات :
« مَا يُغْنِي عَنْهُ » : چه سودي به حال او دارد ؟ سودي به حال او ندارد . واژه ( مَا ) استفهاميّه و براي انكار ، يا حرف نفي است . « تَردَّيا » : پرت گرديد . سقوط كرد . مراد سقوط در قبر يا سرنگون شدن به دوزخ است . هلاك شد و مرد .
سوره ليل آيه 12
متن آيه :
إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى
ترجمه :
مسلّماً نشان دادن ( راه هدايت و ضلالت به مردم ) بر عهده ما است .
توضيحات :
« عَلَيْنَا » : بر ما است . « الْهُدَيا » : رهنمود . راهنمائي . ارائه طريق .
سوره ليل آيه 13
متن آيه :
وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَى
ترجمه :
و قطعاً آخرت و دنيا همه از آن ما است .
توضيحات :
« لَلآخِرَةَ وَ الأُولَيا » : آن جهان و اين جهان . مقدّم شدن آخرت بر دنيا ، به خاطر اهمّيّت فراوان و مقصود اصلي بودنِ آن است .
سوره ليل آيه 14
متن آيه :
فَأَنذَرْتُكُمْ نَاراً تَلَظَّى
ترجمه :
من شما را از آتش هولناكي بيم مي‌دهم كه شعله‌ور مي‌شود و زبانه مي‌كشد .
توضيحات :
« فَأَنذَرْتُكُمْ » : فاعل پيغمبر اسلام است كه خطاب به كفّار مكّه صحبت مي‌فرمايد . « تَلَظَّيا » : شعله‌ور مي‌شود . زبانه مي‌كشد . فعل مضارع است و در اصل ( تَتَلَظَّيا ) است .
سوره ليل آيه 15
متن آيه :
لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى
ترجمه :
بدان داخل نمي‌شود و نمي‌سوزد مگر بدبخت‌ترين ( انسانها ) .
توضيحات :
« الأَشْقَيا » : بدبخت‌ترين .
سوره ليل آيه 16
متن آيه :
الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى
ترجمه :
همان كسي كه ( حق و حقيقت را دروغ مي‌داند و آن را ) تكذيب مي‌نمايد و ( به آيات آسماني ) پشت مي‌كند .
توضيحات :
« تَوَلَّيا » : پشت كرد . رويگردان شد ( نگا : بقره / 205 ، آل‌عمران / 82 ، نجم / 29 ) .
سوره ليل آيه 17
متن آيه :
وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى
ترجمه :
وليكن پرهيزگارترين ( انسانها ) از آن ( آتش هولناك ) به دور داشته خواهد شد .
توضيحات :
« الأتْقَيا » : پرهيزگارترين .
سوره ليل آيه 18
متن آيه :
الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى
ترجمه :
آن كسي كه دارائي خود را ( در راه خدا خرج مي‌كند و ) مي‌دهد تا خويشتن را ( به وسيله اين كار ، از كثافت بخل ) پاكيزه بدارد .
توضيحات :
« يَتَزَكَّيا » : خود را پاك مي‌دارد و پاكيزه مي‌كند . حال يا بدل از فاعل است .
سوره ليل آيه 19
متن آيه :
وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَى
ترجمه :
هيچ كسي بر او حق نعمتي ندارد تا ( بدين وسيله به نعمتش پاسخ گويد و از سوي او آن ) نعمت جزا داده شود .
توضيحات :
« تُجْزَيا » : نعمت جزا داده شود . سپاس گفته شود .
سوره ليل آيه 20
متن آيه :
إِلَّا ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى
ترجمه :
بلكه تنها هدف او جلب رضاي ذات پروردگار بزرگوارش مي‌باشد .
توضيحات :
« إبْتِغَآءَ » : خواستار شدن . طلبيدن . « وَجْهِ » : ذات ( نگا : انعام / 52 ، كهف / 28 ، قصص / 88 ) .
سوره ليل آيه 21
متن آيه :
وَلَسَوْفَ يَرْضَى
ترجمه :
قطعاً ( چنين شخصي ، از كارهائي كه كرده است ) راضي خواهد بود و ( از پاداشهائي كه از پروردگار خود دريافت مي‌دارد ) خوشنود خواهد شد .
توضيحات :
« لَسَوْفَ يَرْضَيا » : راضي خواهد بود . راضي خواهد شد ( نگا : توبه / 96 ، نجم / 26 ) .
بازگشت به لیست سوره‌ها